udaje mu się, choć zostaje to wykorzystane niezgodnie z jego intencjami – poprzez zajazd na Soplicowo. Ksiądz Robak pomaga załagodzić konflikt, a kiedy dochodzi do bitwy z Moskalami, bierze w niej czynny udział, a nawet własną piersią osłania Hrabiego, którego próbowano zastrzelić. Bernardyn zostaje śmiertelnie ranny, a na łożu śmierci wyznaje Gerwazemu, że to on jest Jackiem Soplicą. Opowiada o swoich losach i uzyskuje od sługi Horeszków przebaczenie, a także dowiaduje się, że Stolnik również wybaczył mu przed śmiercią. Dociera do niego wiadomość o wypowiedzeniu przez Napoleona wojny Rosji. Umiera pogodzony z dawnym wrogiem i z nadzieją na odzyskanie niepodległości Polski, lecz niepewny co do sądu, jaki wyda nad nim Tadeusz.
Jacek Soplica, znany jako Ksiądz Robak, to przykład bohatera romantycznego, o czym świadczy jego biografia. W młodości przeżył swoją największą miłość, która okazała się nieszczęśliwa z powodu bariery, jaka dzieliła jego i wybrankę jego serca. Rozgoryczenie popchnęło go do wystąpienia poza prawo i moralność – zabicie Stolnika. Pogłębiło to jego uczucie rozdarcia wewnętrznego. Podejmuje decyzję o odkupieniu swoich win, przechodzi przemianę duchową z butnego młodzieńca, zachwalającego swe czyny, w skromnego i anonimowego bohatera. Ubiera mnisi habit i zmienia tożsamość. Buntuje się przeciwko niesprawiedliwości, jaka spotkała Polskę i poświęca swoje życie dla dobra ojczyzny, wielokrotnie narażając swe życie. Umiera wciąż niepewny, jaki skutek przyniosą jego działania w przyszłości. Jacek Soplica jest nowym typem bohatera romantycznego, który poświęca się dla walki o wolność Polski, lecz robi to anonimowo, nie podkreślając swoich zasług i starając się pozyskać dla sprawy jak najwięcej ludzi, ponieważ wie, że to nie jednostka
