Bakczysaraj - streszczenie

„Bakczysaraj” to sonet Mickiewicza, który powstał na podłożu refleksji poety nad ludzką cywilizacją i jej zderzenia z potęgą natury. Pałac chanów, jako perła cywilizacji chanów krymskich, jest tu figurą ludzkiej kultury. Okazuje się, że może ona podlegać zniszczeniu przez historię. Mówi się tu bowiem o tym, że budowla ta została zamieciona „czołem baszów”. Mickiewicz czyni zatem aluzję do zniszczenia Imperium Osmańskiego przez Carską Rosję.

Jednocześnie kultura podlega również destrukcji ze względu na działanie natury – roślinność powoli wdziera się do pałacowego wnętrza. Natura jest tu jednak siłą ambiwalentną – nie tylko niszczy, ale i ochrania budowlę. Źródło bijące we wnętrzu pałacu stanowi bowiem życiodajną siłę i nadzieję na przetrwanie wartości symbolizowanych przez Bakczysaraj: miłości, potęgi i chwały.

W najbardziej ogólnym sensie sonet stanowi więc refleksję nad przemijaniem, którego symbolem jest ruina.