Na stronie używamy cookies. Korzystanie z witryny oznacza zgodę na ich wykorzystywanie. Szczegóły znajdziesz w Polityce Prywatności.
ZAMKNIJ X

Mitologia - Problematyka

Pierwszą formą religii, jaka pojawiła się na ziemiach greckich, był fetyszyzm (oddawanie boskiej czci przedmiotom martwym). Za siedzibę sił dobrych lub złych uważano kawałki skał, przydrożne kamienie, potem także drzewa i zwierzęta. Wielką wagę przykładano do kultu zmarłych, dlatego w najdawniejszych czasach ważną rolę odgrywały różnego rodzaju demony związane ze śmiercią i światem podziemnym. Dzieła Homera i Hezjoda wypleniły po części te pradawne wierzenia. Dwaj epicy wprowadzili bogów olimpijskich i wiele pomniejszych bóstw, którym nadali cechy ludzkie i dokładnie określili zakres ich władzy.

Tematami mitów są najczęściej fantastyczne wydarzenia związane z historią ingerencji bogów w sprawy ludzkie. Mity tłumaczą powstanie i przeznaczenie świata, wyodrębnienie się poszczególnych greckich plemion (które najczęściej wywodziły swój rodowód od któregoś z bogów lub wielkich herosów), a także wyznaczają boskich opiekunów dla określonych dziedzin życia, wydarzeń i krain. Wiele mitów poświęconych jest również związkom pokrewieństwa, jakie łączą ich bohaterów.

Często kilkanaście mitów skupionych jest wokół jednego, przewodniego wątku, dzięki czemu można podzielić je na odrębne grupy. Na przykład Jan Parandowski, autor książki „Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian” (po raz pierwszy wydana w 1924 roku), wyróżnia kilkanaście takich grup, które dotyczą m. in. bogów olimpijskich, bogów ziemskich, królestwa podziemnego, a także legend lakońskich, podań tebańskich itd.

Treść  pojedynczego mitu skupiona jest przeważnie na losach i postępowaniu konkretnych osób. Mimo tego ich wymowa jest uniwersalna, ponieważ odkrywają pierwotne wzorce ludzkich zachowań (archetypy), które wyjaśniają charakter natury ludzkiej. W czasach współczesnych próbowano także badać mity jako zapis pierwotnych lęków, przekonań i nieuświadomionych zakazów, które głęboko wpisane są w ludzką psychikę i wrażliwość (por. prace Claude Levi-Straussa). Analizowano na przykład wielokrotnie pojawiający się w mitologii motyw kazirodztwa, które za każdym razem sprowadzało śmierć lub nieszczęście.
 
Opowieści mityczne nie składały się jedynie z elementów fantastycznych. Często przyczyną ich powstania było wydarzenie historyczne, do którego dodawano nadprzyrodzone uzasadnienie lub wzbogacano o motywy związane z bogami lub czynami wielkich bohaterów (w większości pół-bogów). W ten sposób interpretuje się na przykład historię wojny trojańskiej. W wyniku prac archeologicznych, prowadzonych od końca XIX wieku u zachodnich wybrzeży tzw. Azji Mniejszej, odkryto fundamenty i ruiny miasta, które zostało zniszczone najprawdopodobniej w XIII lub XII wieku p.n.e. Uczeni identyfikują je z homerycką Troją.


Informacje