Tezeusz jest największym bohaterem ateńskim. Jego ojciec Ajgeus (Egeusz) podbił Attykę, poślubił księżniczkę Trojzeny Ajtrę, po czym opuścił rodzinę, by wrócić do Aten. Chłopiec wychowywał się u matki w Trojzenie. Tu w wieku pięciu lat poznał Heraklesa, który stał się wzorem dla małego Tezeusza. Kiedy chłopiec dorósł, matka pokazała mu miecz i sandały, zostawione przez Ajgeusa pod kamieniem. Tezeusz udał się do Aten w poszukiwaniu ojca.
W drodze bohater pokonał zbójów: Skirona, Sinnisa i Prokrustesa, którzy torturowali i zabijali podróżnych. Przed świątynią Apollina także popisał się nadludzką siłą i męstwem. Gdy przybył do ojca, Ateny upadały. Król Minos upominał się o haracz w postaci siedmiu młodych mężczyzn i siedmiu dziewcząt dla potwora Minotaura. Tezeusz, chcąc wybawić ateńczyków od okrutnej ofiary, postanowił zabić Minotaura. Ajgeus kazał synowi postawić czerwony żagiel w razie wygranej lub czarny, gdyby Tezeusz przegrał. Na wyprawę bohater nie zabrał siedmiu dziewcząt, ale dwóch młodzieńców przebrał za kobiety, nauczył dziewczęcych ruchów, głosów, dbałości o cerę.
Na Krecie wszyscy traktowali Tezeusza z wrogością. Zakochała się w nim Ariadna, córka króla. I kiedy Tezeusz wchodził do labiryntu Minotaura, zawiązał u wejścia koniec nici, podarowanej mu przez Ariadnę. Potem rozwijał kłębek aż dotarł do potwora. Bohater zgładził Minotaura i dzięki nici wyszedł szczęśliwie z labiryntu. Powracał do Aten zwycięski wraz z Ariadną.
Ale
na wyspie Naksos Tezeusz porzucił kochankę i odpłynął ukradkiem.
Ariadnę poślubił Dionizos, bóg wina i winnej latorośli.
Natomiast Tezeusz przypłynął do Aten. Zapomniał jednak zmienić
żagla na czerwony; jego ojciec, domyślając się porażki syna,
rzucił się ze skały. Tego samego dnia Ateny przeżywały wielką
żałobę po śmierci Ajgeusa i świętowali jednocześnie radość z
powodu zwycięstwa Tezeusza. Powstało tak święto Oschoforiów,
podczas którego upamiętnia się także przebieranie chłopców za
dziewczyny.
Tezeusz władał całym państwem greckim, dokonał
zjednoczenia ziem ze stolicą w Atenach. Utrwalił pierwsze zasady
republiki. Wiedziony przykładem Heraklesa, król Tezeusz zapragnął
podbić ród Amazonek. Uprowadził królową Antiopę, z którą miał
syn Hipolita. Ponownie ożenił się z Fedrą. Lecz ta zdradziła
Tezeusza z Hipolitem i zrzuciła później winę na syna króla.
Tezeusz kazał więc ukarać Hipolita śmiercią. Po czym Fedra
powiesiła się.
Tezeusz, mając już pięćdziesiąt lat, porwał ze Sparty Helenę, wówczas małą dziewczynkę. Ojciec dziecka, król Tyndareos, naszedł z armią na Ateny pod nieobecność Tezeusza. Odebrano Helenę opiekunce Ajtrze i za karę nie pozwolono Tezeuszowi wrócić do Aten. Starzec żył na wyspie Skyros, aż pewnego dnia poślizgnął się i spadł w przepaść.
Po wojnach perskich postanowiono sprowadzić kości ateńskiego bohatera do ojczystego miasta. I w roku 474 p.n.e. przywieziono szczątki Tezeusza do Aten. Zostały znalezione po tym, jak orzeł zaczął wbijać dziób i pazury w jedno miejsce w skale, co odczytano jako znak boski.
Plan wydarzeń
1.
Opuszczenie rodziny przez Egeusza, wydanie nakazu
2. Dorastanie Tezeusza
3. Poznanie i chęć naśladowanie Heraklesa
4. Spełnienie nakazu ojca –odepchnięcie ogromnego głazu przez Tezeusza oraz zabranie miecza i sandałów
5. Podróż Tezeusza do ojca, do Aten:
a) pokonanie Skirona, Sinnisa, Prokrutesa
6. Budowa świątyni Appolina
a) szydzenie z Tezeuszam
b) zemsta Tezeusza – wyrzucenie pary wołow w powietrze
c) wieść o młodzieńcu nadludzkiej siły
7. Spotkanie ze starym ojcem
8. Chęć pozyskania miłości ludu:
a) ujarzmienie byka żywcem i złożenie go w ofierze Appolinowi
b) zabicie Minotaura w labiryncie dzięki pomocy Ariadny
c) wzajemna miłość do Ariadny
d) pozostawienia śpiącej Ariadny na wyspie Naksos
8. Powrót Tezeusza do Aten
a) pomyłkowe samobójstwo ojca z rozpaczy za synem
b) wiadomość o śmierci ojca
9. Święto Oschoforiów
a) przebieranie chłopców za dziewczynki
10. Zjednoczenie przez Tezeusza wszystkich rodów i gmin attyckich w jedną całość
11. Wielki błąd pięćdziesięcioletniego Tezeusza
a) porwanie siedmioletniej Heleny ze Sparty
b) zebranie wojska w obronie dziewczynki
c) kara wygnania
d) spędzenie reszty dni na wyspie Skyros
e) wypadek i śmierć Tezeusza
12. Wojny perskie
13. Odnalezienie grobu Tezeusza przez Kimona
a) przewiezienie szczątek do Aten
b) pochowanie szczątek w środku miasta
c) wspominanie Tezeusza jako wielkiego bohatera
Interpretacja
Tezeusz – charakterystyka:
Najświetniejszy bohater ateński, Tezeusz. Był obcego pochodzenia. Ojciec jego, Egeusz zawojował Attykę. Matką jego była Ajtra, królewna z Trojzeny. Jest to człowiek o następujących cechach charakteru: wytrwałość, ma ogromną ambicję, odwagę, spryt, siłę. Jest dobrze zbudowanym, silnym mężczyzną, bardzo młody, miał delikatną cerę, białe ręce, długie włosy. Umiejętności: wszedł w labirynt który był nie do pokonania i zabił Minotaura. Walczył z ludźmi. Grób Tezeusza stał sie azylem dla niewolników i wszystkich, którzy obawiali się jakiejś krzywdy. Ulice i place Ateńskie zapełniały się jego posągami i pomnikami.
Tezeusz był bardzo mądry i odważny. Ludność ateńska wiele mu zawdzięcza, między innymi to, że pokonał Minotaura. Jednak przypatrując się dokładnie Tezeuszowi, dojdziemy do wniosku, że nie był on wcale bohaterem bez skazy.
Tezeusz niejednokrotnie wykazał się brakiem odpowiedzialności czy nawet tchórzostwem. Dowiódł tego, gdy przez swoją lekkomyślność i pychę zapomniał o zmianie żagla. W tym momencie nie myślał o ojcu tylko o nagrodach, które go spotkają, nie rozważył konsekwencji swojego postępowania. Przez to jego ojciec popełnił samobójstwo.
Swoją tchórzliwością wykazał się przy zostawieniu na wyspie Ariadny, która uratowała mu życie. Nie pomyślał wtedy o tym, że może się jej stać krzywda. Był bardzo niewdzięczny w stosunku do niej. Zostawił ją na wyspie śpiącą, nie chcąc się z nią kłócić. W ten sposób, nie ponosząc żadnych konsekwencji, pozbył się Ariadny.
Jego następny lekkomyślny uczynek to porwanie Heleny ze Sparty. Dowodził przy tym tego, że jest egoistą i nie szanuje woli innych. W momencie porwania Heleny nie myślał, co może czuć jego ojciec.
Lecz Tezeusz niejednokrotnie wykazał się także takimi cechami jak mądrość, uczciwość, bohaterstwo, odwaga. Dowiódł tego np. zjednoczeniem wszystkich gmin i rodów w jedność państwową. Zabił także Minotaura, ratując ludność przed płaceniem daniny z dzieci.
Tezeusz popełniał błędy, jak każdy człowiek. Odnosił też sukcesy. Jednak nie możemy go oceniać, gdyż nie wiemy, dlaczego dopuścił się tych czynów.
