się napięć wewnętrznych w niektórych miastach władzę zaczęli przejmować wybitni arystokraci, by sprawować ją samodzielnie, byli to tzw. tyrani. Za pierwszego tyrana uznaje się Trazybula z Jonii. Tyrani dbali o rozwój gospodarczy swych polis, prawdopodobnie jako pierwsi wprowadzili podatki, wynajmowali artystów. Przeciwko sobie mieli jednak arystokrację, stąd słabość ich pozycji. Ich władza została usunięta około 500 roku p.n.e., a rządy przejęła arystokracja zaprowadzając ustrój oligarchiczny.
W Atenach arystokracja dostrzegła możliwość odniesienia dużych zysków z uprawy oliwek i winnej latorośli, wystarczyło jedynie zwiększyć skalę uprawy, co wiązało się z próbami odbierania ziemi chłopom. Arystokraci zaczęli ich od siebie uzależniać tak, że w skrajnych przypadkach chłop stawał się własnością możnego. W 634 roku p.n.e. Kylon próbował obwołać się tyranem Aten. Arystokraci udaremnili jego zamiar, jednak poszli na ustępstwa i zgodzili się na kodyfikację obowiązującego prawa, której dokonał w 612 roku p.n.e. Drakon. Nie wygasiła ona jednak nastrojów buntowniczych pośród ateńskiego chłopstwa. W tej sytuacji arystokraci zgodzili się na dalsze ustępstwa i reformy Solona. Zaprowadził on tzw. strząśnięcie długów, czyli zlikwidował niewolę za długi, sprzedanych zagranicę chłopów miano wykupić i sprowadzić z powrotem do Aten, zakazano zaciągania długów pod zastaw osoby. Nie posunął się jednak do podziału ziemi między chłopów. Zaprowadził Solon zasadę, iż o piastowaniu urzędów decydował majątek a nie pochodzenie. Wprowadził on też nowe jednostki wagi, zakazał wywożenia zboża poza Attykę, nakazał rzemieślnikom uczenia zawodu swoich synów oraz wprowadził możliwość zapisywania majątku w testamencie. Społeczeństwo ateńskie podzieliło się na zwolenników
