Bartek Zwycięzca – taki tytuł nosi nowela sienkiewiczowska. Można zastanowić się czy tytuł ten nie był celowym chwytem, by ukazać ogromną niesprawiedliwość wobec nieświadomego konsekwencji swoich czynów chłopa. Czy też tytuł ten miał zmusić czytelnika do zadania sobie pytania czy Bartek rzeczywiście zwyciężył czy przegrał i symbolem czego tak naprawdę się stała ta poczciwa, godna współczucia postać literacka ? Próbując rozważać czy Bartek rzeczywiście zwyciężył, można tłumaczyć jego zwycięstwo dwojako. Po pierwsze – zwyciężył w wojnie za co dostał order i odznaczenie oraz uznanie swoich zwierzchników. Przegrał natomiast osobiście jako Bartek, jako chłop, który tak bardzo pragnął i wierzył w marzenie o sławie i potędze, że zabrakło mu chwili zatrzymania się i dania odpowiedzi na pytanie – komu mam służyć.
Utwór ukazuje przede wszystkim, iż wchodzenie w relacje z wrogiem nie przynosi nigdy nic dobrego. Niemcy potrafią jedynie wykorzystać naiwność i ufność zdesperowanych Polaków, by uzyskać jak najwięcej dla siebie. Obłuda i fałsz, zakłamanie i obiecywanie wynagrodzenia za zasługi to jedynie pobożne życzenia nie mające nic wspólnego z rzeczywistością i tak bardzo trudną.
Utwór ukazuje przy okazji patologie istniejące w pruskiej Wielkopolsce. Są to: fałszowanie wyborów, stronnicza prasa i sądy, a nade wszystko wrogość ze strony sąsiadów niemieckich.
