Bartek Zwycięzca - Motyw germanizacji

Bartek (główny bohater) z pochodzenia był Polakiem, jednak uczestnicząc w wojnie francusko-pruskiej walczył w szeregach Niemców. Z biegiem czasu stał się zgermanizowanym Polakiem – nabrał pewności siebie, był niezwykle rzetelny, zaczął nienawidzić Francuzów, ślepo wierzył w rozkazy wydawane przez niemieckich przywódców. Sam w listach do żony Magdy pisał: „(...) powiadał, że Francuzy to Niemcy, a ony są Francuzy, a Niemcy to nasi”. Bartek potrzebował, aby go ktoś docenił. Znalazł to w wojsku. Niemcy docenili jego siłę, waleczność, męstwo – nagradzali go medalami i innymi wyróżnieniami. Dlatego tak łatwo się do nich dopasował, wręcz stał się jednym z nich. Po powrocie do Pognębin był innym człowiekiem. Nie umiał dostosować się do zastanych tam zwyczajów. Wojna zmieniła jego podejście do świata. Na przykładzie Bartka, Sienkiewicz starał się pokazać bezwzględną strukturę germanizacji niedouczonych obywateli polskich.

Nowela w sposób otwarty przedstawia mechanizm germanizacji polskiego społeczeństwa zamieszkującego tereny zaboru pruskiego. Sienkiewicz przedstawia, w jaki sposób Polacy byli pozbawiani własnej tożsamości (szykanowanie Polaków za pochodzenie, odsuwanie ich od urzędów państwowych, przejmowanie wsi, ziem, gospodarstw, zmuszanie do walki po stronie pruskiej). Polacy nie mieli wyjścia, musieli podporządkować się polityce zaborcy, jeżeli chcieli przeżyć. Równało się to jednak z utratą poczucia przynależności narodowej, ze stopniowym identyfikowaniem się z Niemcami.