Praca jest jednym z głównych wątków utworu. Tytułowy Wujaszek Wania wraz z siostrzenicą Sonią pracują w majątku ziemskim Sieriebriakowa. Przez długie lata pieniądze zarobione m.in. ze sprzedaży warzyw były przeznaczane na finansowanie naukowej działalności profesora. Wojnicki poświecił właściwie całą swą młodość na utrzymanie Sieriebriakowa. W wieku 47 lata główny bohater dramatu zaczyna dostrzegać bezsens swojego dotychczasowego życia. Profesor nie tylko nie jest wdzięczny, ale zupełnie nie dostrzega ogromu poświęcenia swego krewnego i córki z pierwszego małżeństwa. Sonia i Wojnicki są w pewnym sensie ofiarami jego bezradności i zupełnego oderwania od rzeczywistości. Po przyjeździe profesora i jego żony do wiejskiej posiadłości mimowolnie wszystkim domownikom udziela się nastrój nudy i lenistwa. „Gdyby pani mogła zobaczyć swoją twarz, swoje ruchy... tak się pani leni żyć! Ach, jakież to lenistwo!” – tymi słowami zwraca się Wojnicki do pięknej Heleny. Ani ona ani jej sędziwy mąż nie potrafią odnaleźć się w nowej, „pospolitej” rzeczywistości. Helena czuje obrzydzenie do monotonii wiejskiego życia, profesorowi doskwiera starość i brak natchnienia. W finale dramatu następuje nieunikniony rozłam na tych, którzy zadbają jedynie o własne dobro i tych, którym pozostanie kontynuowanie znojnej pracy.
