Narodu Wybranego, Nowy – życie i nauki Chrystusa. Obie księgi zawierają wytyczne moralne, według których należy postępować, by dostąpić zbawienia.
Ważne pojęcia:
Epos- rozbudowany utwór literacki, którego celem jest upamiętnienie jakiegoś wydarzenia historycznego lub bohatera. Cechy, które zawiera tego typu utwór, to:
-
rozbudowana i wielowątkowa fabuła
-
brak powiązania przyczynowo-skutkowego między wydarzeniami
-
ukazywanie bohaterów w momentach przełomowych
-
obecność bohatera zbiorowego
-
inwokacja (rozwinięta apostrofa zawierająca odwołanie narratora do bóstwa lub innego duchowego patrona) na początku utworu
-
rozbudowane opisy o funkcji retardacyjnej (celowe opóźnianie akcji utworu)
-
trzecioosobowy, wszechwiedzący i obiektywny narrator
-
przenikanie się świata bogów i ludzi
-
obecność porównań homeryckich
-
podniosły styl
-
obecność stałych epitetów
-
wersy pisane heksametrem
-
mała rozpiętość czasowa narracji
-
fabuła niezależna od chronologii zdarzeń
-
konstrastowe zestawianie scen
-
występowanie skomplikowanych sytuacji w celu rozwinięcia fabuły
-
przeciwstawne siły spotykają się na końcu utworu
Heksametr daktyliczny- wiersz iloczasowy i izochroniczny, składający się z 24 mor (jednostek długości brzmienia), podzielonych na sześć stóp (po 4 mory). Stopa metryczna złożona z dwóch sylab długich to spondej, zaś stopa składająca się z jednej długiej i dwóch krótkich sylab to daktyl. Każda stopa daktyliczna może zostać zamieniona na spondej (mają tę samą wartość iloczasową). Ostatnia stopa, jeżeli jest daktylem, może być niepełna - wtedy zamiast ostatniej sylaby występuja pauza o długości jednej mory.
Dramat antyczny– utwór dramatyczny, którego cechy to:
-
obecność wszechwiedzącego chóru, którego zadaniem jest narracja i komentowanie wydarzeń
-
obecność konfliktu tragicznego – sytuacji, w której bohater jest bez wyjścia
-
ogromna rola fatum, bohaterowie często są bezsilni wobec losu i próby jego przezwyciężenia kończą się klęską
-
występowanie poszczególnych części dramatu: prologu, dialogu wprowadzającego w temat dramatu, parodosu – wejścia chóru i jego pierwszej pieśni, epeisodiów – partii dialogowych, stasimonów – kolejnych pieśni chóru i exodosu – końcowej pieśni chóru
-
zasada decorum – forma musi być odpowiednia do treści
-
zasada trzech jedności – akcji (jednowątkowa), miejsca (akcja toczy się w jednym miejscu), czasu (nie może przekraczać dwóch dni)
-
zasada mimesis – należy pisać o rzeczach i wydarzeniach prawdziwych (należy jednak pamiętać, jaki świat Grecy uważali za prawdziwy)
-
zasada docere – utwór ma nieść naukę
-
nie można ukazywać na scenie brutalności i zbrodni
-
element katharsis – oczyszczenia moralnego, którego dostępujemy przez obcowanie ze sztuką – uczucie litości lub trwogi, kiedy utożsamiamy się z bohaterem
Anakreontyk– wiersz usiłujący naśladować twórczość Anakreonta; jego tematyką jest miłość, erotyka, radość życia i zabawa, często pojawia się postać Erosa.
Bukolika, Sielanka, Idylla– gatunek obejmujący utwory związane tematycznie z życiem wiejskim, mający postać monologu. Jego bohaterami są pasterze, rolnicy, rybacy.
Elegia– gatunek zbliżony do trenu, istnieje w różnych odmianach: żałobnej, miłosnej, wojennej, politycznej, dydaktycznej, biesiadnej.
Epigramat– gatunek wywodzący się z napisów nagrobnych, zawarty w zwięzłej formie. Jest aforystyczny, humorystyczny, zakończony pointą. Za twórcę gatunku uważa się Symonidesa.
Epitafium– wiersz przeznaczony do umieszczenia na nagrobku lub utwór sławiący
