Rusyfikacja jako proces wynaradawiania młodych Polaków. Rosjanie stosują różne zabiegi, by zmusić Polaków do zapomnienia o ich języku i narodowości. Najprostszy to zachęta finansowa – ci z nauczycieli, którzy stają się narzędziem rusyfikacji, nie muszą martwić się o posadę. Dotyczy to na przykład pana Majewskiego. Inny zabieg – nakłonienie uczniów do oglądania rosyjskiego teatru i założenia kółka literackiego, gdzie czyta się rosyjską literaturę. Wreszcie system szykan i kontroli, sprawdzanie uczniowskich tornistrów i książek, rewizje na stancjach, kontrolowanie z kim się spotykają uczniowie. Na koniec – przemoc, stosowana wobec tych, którzy ośmielili się zaprotestować – jak kara chłosty dla Waleckiego, który sprzeciwił się oczernianiu katolickich zakonnic.
