Tom I
Rozdział I
Tomasz Judym mieszka w Paryżu. Od ponad roku studiuje tam medycynę, w wolnych chwilach zwiedza stolicę Francji. W czasie jednej z takich wycieczek wybiera się do Luwru, by podziwiać posąg Wenus z Milo. Zatopiony w myślach Judym słyszy rozmowę po polsku. Do posągu podchodzą cztery kobiety, dwie nastolatki, dwudziestokilkuletnia panna oraz starsza pani. Ta ostatnia to bogata ziemianka, pani Niewadzka, dwie dziewczyny są jej wnuczkami, którym towarzyszy guwernantka, pani Joanna Podborska. Judym proponuje, że oprowadzi je po Paryżu. Tomasz przyznaje się do swego niskiego pochodzenia społecznego, mówi, że jego ojciec był szewcem z ulicy Ciepłej w Warszawie. Nazajutrz Judym i poznane kobiety urządzają sobie wycieczkę do Wersalu. Dzień później kobiety wyjeżdżają, Tomasz pozostaje w Paryżu.
Rozdział II
Mija rok. Tomasz wraca do Warszawy. Postanawia odwiedzić swojego brata, jego żonę i dwie córki, mieszkających na ulicy Ciepłej. To siedlisko nędzy i brudu, ludzie żyją w domach bez podłóg, na klepiskach. Na ulicy leżą śmieci, a rynsztokiem płyną ścieki. Rzadko przejeżdża dorożka, a mężczyźni nie noszą cylindrów i kołnierzyków, co świadczy o ich niskim statusie społecznym. Judym widzi, że nic się nie zmieniło na Ciepłej, odkąd przestał być chłopcem. Szukając mieszkania brata, trafia do sąsiedniego, gdzie do podłogi przywiązana jest chora staruszka. Brata Judyma ani jego żony nie ma w domu, poszli do pracy. Tomasz schodzi na podwórko i spotyka ciotkę Pelagię. Potem idzie do fabryki cygar, gdzie pracuje bratowa, Teosia. Judym ogląda mechaniczną pracę robotnic, odnajduje wreszcie Teosię. Kobieta cieszy się ze spotkania. Nazajutrz Tomasz wraca na Ciepłą, by spotkać się z bratem Wiktorem. Idą razem do fabryki, gdzie pracuje starszy brat. Wiktor ma za złe Tomaszowi, że ten
Rozdział I
Tomasz Judym mieszka w Paryżu. Od ponad roku studiuje tam medycynę, w wolnych chwilach zwiedza stolicę Francji. W czasie jednej z takich wycieczek wybiera się do Luwru, by podziwiać posąg Wenus z Milo. Zatopiony w myślach Judym słyszy rozmowę po polsku. Do posągu podchodzą cztery kobiety, dwie nastolatki, dwudziestokilkuletnia panna oraz starsza pani. Ta ostatnia to bogata ziemianka, pani Niewadzka, dwie dziewczyny są jej wnuczkami, którym towarzyszy guwernantka, pani Joanna Podborska. Judym proponuje, że oprowadzi je po Paryżu. Tomasz przyznaje się do swego niskiego pochodzenia społecznego, mówi, że jego ojciec był szewcem z ulicy Ciepłej w Warszawie. Nazajutrz Judym i poznane kobiety urządzają sobie wycieczkę do Wersalu. Dzień później kobiety wyjeżdżają, Tomasz pozostaje w Paryżu.
Rozdział II
Mija rok. Tomasz wraca do Warszawy. Postanawia odwiedzić swojego brata, jego żonę i dwie córki, mieszkających na ulicy Ciepłej. To siedlisko nędzy i brudu, ludzie żyją w domach bez podłóg, na klepiskach. Na ulicy leżą śmieci, a rynsztokiem płyną ścieki. Rzadko przejeżdża dorożka, a mężczyźni nie noszą cylindrów i kołnierzyków, co świadczy o ich niskim statusie społecznym. Judym widzi, że nic się nie zmieniło na Ciepłej, odkąd przestał być chłopcem. Szukając mieszkania brata, trafia do sąsiedniego, gdzie do podłogi przywiązana jest chora staruszka. Brata Judyma ani jego żony nie ma w domu, poszli do pracy. Tomasz schodzi na podwórko i spotyka ciotkę Pelagię. Potem idzie do fabryki cygar, gdzie pracuje bratowa, Teosia. Judym ogląda mechaniczną pracę robotnic, odnajduje wreszcie Teosię. Kobieta cieszy się ze spotkania. Nazajutrz Tomasz wraca na Ciepłą, by spotkać się z bratem Wiktorem. Idą razem do fabryki, gdzie pracuje starszy brat. Wiktor ma za złe Tomaszowi, że ten
