„Kamizelka” Bolesława Prusa (Aleksandra Głowackiego) po raz pierwszy została wydrukowana w „Nowinach” w 1882 roku, a wydana w 1885 w „Szkicach i obrazach”. Utwór jest uważany za arcydzieło nowelistyki Prusa.
„Kamizelka” zainspirowana jest realiami życia codziennego Warszawy, a zwłaszcza jej ubogich mieszkańców, którzy ukazywani są jako postacie heroiczne, mimo ich ciężkiego doświadczenia przez los. Właśnie codzienność była ważnym aspektem noweli, bo na jej tle jeszcze wyraźniej dało się zauważyć męstwo bohaterów. Taki sposób ukazywania rzeczywistości związany był z postulatem popowstaniowym, by inteligencja zwracała więcej uwagi na niskie, niewykształcone warstwy społeczeństwa.
Początki nowelistyki to przełom średniowiecza i renesansu, jednak najbardziej upowszechnił ją dopiero Boccaccio w swym „Dekameronie” w XIV wieku. Na jego podstawie upowszechniła się tzw. teoria sokola, mówiąca o takich prawidłach noweli, jak punkt kulminacyjny czy dominujący w utworze motyw (przedmiot).
Nowela w Polsce swój najpełniejszy rozkwit przeżyła właśnie w epoce pozytywizmu i miała łączyć tematykę społeczną z tematyką psychologiczną, dydaktyczną i poznawczą. Była zwięzłym utworem narracyjnym, jasnym w swym przekazie, prostym i jednowątkowym. Uprawiali ją między innymi Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Eliza Orzeszkowa czy Maria Konopnicka (uznana za mistrzynię tego gatunku).
