Potop - Motyw szlachty

Szlachta to dominująca grupa społeczna w ówczesnej Rzeczpospolitej. Ludzie tego stanu dominują też w „Potopie”. Szlachta rządziła XVII wieczną Polską, bez jej zgody król nie mógł podwyższyć podatków czy starać się o powiększenie armii.

Przy okazji opisów zwyczajów szlacheckich, pojedynków, parad, kuligów, pojawia się obraz wyjątkowego warcholstwa i sobiepaństwa. Szlachta ceni tylko własną warstwę społeczną, w głębokiej pogardzie mając chłopów i mieszczan.