Potop - Motyw przemiany

Motyw przemiany osobistej obserwujemy u Andrzeja Kmicica. Początkowy zabijaka, warchoł i hulaka zmienia się w posłusznego żołnierza, miłującego ojczyznę i jej dobro stawiającego ponad dobro własne.

Kmicic z początku powieści i ten z końca to dwie różne osoby, nie tylko pod względem fizycznym. Pan Andrzej nauczył się kontrolować swoją gwałtowną naturę, dzięki miłości do Oleńki i trudnym wyzwaniom, jakim stawił czoło.