Trzeba podkreślić fakt, że zakon jest przedstawiony w powieści zdecydowanie negatywnie. Jego przedstawiciele są ludźmi dążącymi za wszelką cenę do osiągnięcia zamierzonego celu, bezwzględnie starają się zwyciężyć, są okrutni dla tych, którzy stają im na drodze. Walczą ze swoimi przeciwnikami, mordują niewinnych, kaleczą i rabują, a wszystko to czynią w imię chrześcijaństwa. Bohaterowie powieści doskonale zdają sobie sprawę z tego, jakie plany mają wobec państwa polskiego Krzyżacy. Mówi o tym na przykład księżna Anna Danuta: „Przysłali niby teraz poselstwo na połóg królowej i na spodziewane chrzciny, ale tylko dlatego, że chcą od siebie gniew potężnego króla za to, co uczynili na Litwie, odwrócić. W sercach zawsze jednak myślą o zagładzie Królestwa i całego plemienia polskiego”. Ocena Sienkiewicza jest niezwykle surowa, potępia on postępowanie zakonników, ich obłudę i zakłamanie.
Z drugiej jednak strony, Noblista pokazuje, że naród polski również nie jest idealny. Potrafi się zjednoczyć tylko w obliczu wielkiego zagrożenia (w tym wypadku ze strony Państwa Krzyżackiego). Sienkiewicz porusza zatem bardzo istotną kwestię. Owszem, dla polskiego rycerstwa najważniejszą wartością jest ojczyzna, ale potrafi ono działać tylko pod presją, a o wolność państwa potrafi walczyć tylko, gdy ta zostanie utracona.
