Z legend dawnego Egiptu - Problematyka

„Z legend dawnego Egiptu” to specyficzny utwór, w którym czytelnik może odnaleźć przedstawienie problemu nicości, maleńkości życia wobec śmieci. Prus pokazuje, że tak naprawdę w tych najważniejszych chwilach naszego życia nie panujemy nad niczym – nasze losy są „w rękach” wszechwładnej natury. Często wydarzenia toczą się wbrew wszelkiej logice – umierający człowiek zdrowieje cudownie, a zdrowy, silny mężczyzna, młody i pełen życia umiera niespodziewanie. Nad ludzkim losem zawisło jakieś nieznane, nieosiągalne fatum – wszystko, co dzieję się wokół niego jest zdeterminowane poprzez naturę i rozgrywa się wbrew woli.

Kolejnym problemem, którego opis znajdujemy w słowach noweli, jest problem władzy i dążenia do niej. Wydaje się, że Prus nawiązuje tutaj do teorii Darwina – społeczeństwo traktuje jak żywy organizm, zaś jego funkcjonowanie jest uzależnione od tego, czy całe społeczeństwo „współgra” ze sobą. Aby władza była silna, musi być utrzymana ciągłość, dlatego Ramzes nakazuje Horusowi czekać w komnacie tronowej. Każdy element tej układanki, musi funkcjonować na najwyższym poziomie. W noweli oznacza to, że Horus nie wygra, bo jest zbyt ludzki – okazując słabość w postaci miłości do ludzi, skazuje tym samym siebie na przegraną. Idealny władca musi być jak Ramzes – despotyczny, nie szanujący drugiego człowieka, zachowujący zimną krew nawet w obliczu śmierci.