Akcja „Nad Niemnem” toczy się w drugiej połowie lat 80. dziewiętnastego wieku. Wydarzenia rozgrywają się między czerwcem a końcem sierpnia. To wątek współczesny, ale pojawiają się też odniesienia do przeszłości, szczególnie powstania styczniowego – historia wspólnej walki powstańczej Korczyńskich i Bohatyrowiczów. Przedstawiciele obu rodzin spoczywają we wspólnej mogile w lesie. Akcja cofa się do czasów napoleońskich w historii opowiedzianej przez sędziwego Jakuba Domunta. Jego brat, uczestnik wojny Napoleona z Rosją, nie wrócił – zamarzł po drodze, niedaleko domu. Wreszcie w powieści jest jeszcze jedna retrospekcja, cofająca się do czasów późnego średniowiecza. To opowieść o Janie i Cecylii, założycielach osady na Litwie i jednocześnie rodu Bohatyrowiczów.
Akcja rozgrywa się na Litwie, w okolicach położonych nad rzeką Niemen, w majątkach szlachty i zaścianku szlacheckim
