Dedal i Ikar to bohaterowie mitu antropologicznego, przytaczającego historię ich fantastycznej ucieczki z królestwa króla Minosa na Krecie. Władca zakazał ojcu i synowi opuszczać wyspę, co spowodowało bunt Dedala. Wykorzystał swój intelekt i skonstruował dwie pary skrzydeł z piór i wosku, które pozwalały na wzbicie się w powietrze i poszybowanie nad morzem do najbliższego lądu. Przed ucieczką ojciec udzielił synowi rad, jak powinien lecieć, by nie zginąć, jednak młody Ikar zlekceważył je, w efekcie czego spadł do morza i zginął.
Charaktery Dedala i Ikara są zdecydowanie różne. Dedal to człowiek dojrzały, a wraz z wiekiem zdobył odpowiednie doświadczenie życiowe, które prawdopodobnie wpłynęło na jego zachowanie. Jest genialnym artystą i wynalazcą, posiada ogromną wiedzę o architekturze, budownictwie – w końcu zbudował labirynt Minotaura – oraz fizyce i mechanice – stworzył skrzydła, przy użyciu których można było latać. Dedal jest rozsądny i wie, że w życiu są pewne zasady, których należy przestrzegać, występuje jednak przeciw narzuconemu ograniczeniu wolności, podejmując próbę ucieczki. Przestrzega syna przed niepotrzebną i niebezpieczną brawurą, na którą sam by sobie na pewno nie pozwolił, ponieważ wie, jakie mogą być jej konsekwencje.
Ikar jest młodym człowiekiem, a jego charakter jest typowy dla jego wieku: porywczy, nierozsądny, odważny i lekkomyślny. Cechy te ujawniły się, kiedy zlekceważył ostrzeżenia ojca i pofrunął wysoko, ku słońcu, przez co wosk, który zlepiał pióra jego skrzydeł, zaczął topnieć. Następnie chłopak poleciał zbyt nisko, przez co woda osiadła na skrzydłach i młodzieniec runął w morską toń. Trudno powiedzieć, czy młody człowiek świadomie nie posłuchał swego ojca, czy też piękno lotu i wschodzącego słońca zachwyciło go tak bardzo, iż o przestrogach zapomniał. Poniósł się swemu marzeniu, by wzlecieć jeszcze wyżej, aż do nieba. Spełnienie swego pragnienia przypłacił śmiercią.
Która postawa wydaje się bardziej słuszna – lekkomyślnego Ikara, czy rozsądnego Dedala? Odpowiedź na to pytanie jest oczywista. Człowiek zazwyczaj robi wszystko, by jak najdłużej nie rozstawać się ze swoim życiem, dlatego skłania się ku zachowaniu dojrzałego ojca. Czy jednak faktycznie zawsze postępujemy tak rozsądnie? Żaden człowiek nie jest tak doskonały, jak Dedal. Powiedzenie mówi, że błądzić jest rzeczą ludzką, tak więc zachowanie Ikara wcale nie było czymś dziwnym, jedynie konsekwencje jego działania były bardzo poważne. Z własnego doświadczenia wiem, że człowiek czasem zapomina o czyhających niebezpieczeństwach lub karach i daje się ponieść chwili, bowiem osiągnięcie szczęścia wymaga czasem łamania zasad. Dlatego postawa niedoskonałego Ikara, który dla spełnienia swego marzenia zlekceważył dane przestrogi, jest mi, jako człowiekowi młodemu, zdecydowanie bliższa. Czasem warto dla własnego szczęścia popełnić błąd i ponieść jego konsekwencje, niż tego nie zrobić i przez resztę życia wyrzucać sobie utraconą szansę.
Charakterystyka porównawcza Dedala i Ikara
Dedal i Ikar to główni bohaterowie mitu opowiadającego o ich próbie ucieczki z wyspy Krety. Dla młodego Ikara próba ta kończy się śmiertelnie, bowiem nie posłuchał on rady ojca i przez to utonął w morzu. Ojciec i syn stanowią swoje przeciwieństwa.
Dedal jest człowiekiem dojrzałym. Opiekuje się swoim synem Ikarem i mieszka na Krecie, na dworze króla Minosa. Pochodzi z Aten, jednak musiał opuścić swoją ojczyznę i dlatego przybył do kolebki kultury minojskiej. Jest genialnym artystą i wynalazcą, dlatego szybko stał się poważany przez miejscowego władcę. Otrzymał zlecenie wybudowania labiryntu dla Minotaura, syna króla, będącego pół człowiekiem, pół bykiem. Swoje zadanie Dedal spełnił wyśmienicie – jego labirynt był nie do przebycia ani dla człowieka, ani dla uwięzionego wewnątrz potwora.
Geniusz naraził się nowemu władcy – pomógł Tezeuszowi, który na Kretę przybył w celu zabicia Minotaura. Rozgniewany władca wykazał się miłosierdziem nie skazując cennego artysty na śmierć, jedynie zabraniając mu opuszczenia wyspy. Dedal jednak nie był Minosowi wdzięczny. Świadomość ograniczającej go bariery ciążyła mu, dlatego pewnego razu postanowił uciec wraz ze swoim młodym synem. Tworzy genialny wynalazek – skrzydła z piór, które skleił woskiem. Przed ucieczką ostrzega syna, by nie wzlatywał za wysoko ani za nisko, jednak chłopak lekceważy zalecenia i w efekcie spada do morza.
Życie i czyny Dedala informują nas, że jest dojrzały, mądry i rozsądny. To genialny artysta i wynalazca. Zajęcie architekta wymaga od niego dyscypliny, precyzji i umiejętności planowania. Nie może znieść zniewolenia, które narzucił mu król, co wydaje się typowe dla artystycznej duszy – pragnie wolności fizycznej i twórczej swobody. Bardzo kocha swojego syna, dlatego udziela mu rad, które mają uratować mu życie. Zostaje zlekceważony, co przynosi śmierć Ikarowi, a jego ojcu cierpienie po stracie najdroższego syna.
O życiu Ikara wiemy właściwie niewiele. Razem z ojcem przybył na Kretę i prawdopodobnie żył w jego cieniu, może oddając się takim samym rozrywkom, jak inni młodzi ludzie. Kiedy ojciec decyduje się uciec z wyspy, odchodzi razem z nim, chociaż nie wiemy, czy faktycznie miał na to ochotę. Lekceważy rady ojca, by nie wzbijać się zbyt wysoko lub zbyt nisko. Lecąc zachwyca się nowym i nieznanym uczuciem wolności i przezwyciężenia odwiecznych praw fizycznych. Wzbija się coraz wyżej, ku słońcu, co sprawia, że wosk, który skleił pióra tworzące skrzydła, zaczyna się topić. Chłopak zniża więc lot, jednak tym razem frunie za nisko, na piórach osiada para wodna, konstrukcja staje się zbyt ciężka i Ikar spada do morza.
Jaki jest Ikar? Wiemy, że jest młody. Zachowuje się jak człowiek w swoim wieku – niby słucha zaleceń ojca, ale i tak je lekceważy. Jego młodzieńczy umysł zachwyca się pięknem nowych doznań, w efekcie czego chłopak nie potrafi opanować pragnienia, by wzlecieć jeszcze wyżej. Spełnienie swego marzenia przypłaca życiem. Tym samym jawi się czytelnikowi jako człowiek lekkomyślny.
Dedal i Ikar stanowią swoje przeciwieństwa. Ojciec kieruje się w życiu rozsądkiem, syn – nagłymi uczuciami. Dedal pragnie wolności, ale w jego rozumieniu jest ona możliwością przebywania w dowolnym miejscu na ziemi i pracowania dla dowolnego zleceniodawcy. Dla Ikara wolność jest pokonaniem bariery, która przez tysiące lat była dla człowieka nie do przebycia – siły grawitacji, która nie pozwalała wzbić się w niebo. Chłopak spełnia swoje marzenie, nie zważając na to, że będzie musiał swój czyn przypłacić śmiercią. Starszy człowiek nie tylko nie ma takiego marzenia, ale gdyby je miał, prawdopodobnie wybrałby jednak bezpieczne życie niż chwilę przyjemności. Jak widać, postawy i charaktery obu tych postaci diametralnie się różnią. Występuje między nimi konflikt pokoleń, który nie wynika z tego, iż nie chcą się pogodzić – przecież kochają się wzajemnie – kompromis tych dwu postaw jest zwyczajnie niemożliwy, bowiem człowiek dojrzały zapomniał, czym była młodość, a człowiek młody nie wie jeszcze, czym jest dojrzałość.
