Dialog ten traktuje o sztuce. Każdy z jego uczestników wypowiada swoje zdanie w opozycji do wypowiedzi innych. Pod tym względem „Promethidion” jest podobny do dialogów platońskich.
Rozmowa rozpoczyna się wątkiem muzyki Chopina. Jeden z uczestników dyskursu uważa, że choć nie ma wielkiego wyobrażenia na temat sztuki, to jednak wie, „co go chwyta za serce” i to uważa w niej za najistotniejsze.
Drugi rozmówca jest zdania, że istotne jest to, by poznać myśl artysty, którą chciał on przekazać za pośrednictwem swojego dzieła.
Według Konstantego muzyka ma jedynie bawić, natomiast nie powinna stanowić rodzaju spowiedzi artysty.
Maurycy uważa, że pięknem nie jest to, co się ludziom podoba, lecz to, co ich ulepsza.
Według Hrabiego, muzykę powinny cechować porządek i harmonia.
W dalszej części Bogumił mówi o pięknie i miłości. Uważa, że „kształtem miłości piękno jest” i że „każdy w sobie cień piękna nosi”.
W ostatniej części dialogu mowa jest o praktyczności i o pracy, która jest jes największym uosobieniem.
Reasumując, w dialogu tym postawione są następujące tezy:
piękno powinno być powiązane z dobrem oraz pracą
zadaniem sztuki jest jej użyteczność, idee powinny być zatem powiązane z praktyką a wymiar duchowy z fizycznością
sztuka odnosi się zawsze do sfery sacrum
za każdym dziełem powinien stać czyn
zadaniem artysty jest kształtowanie wyobraźni narodowej.
Dialog 2 – Wiesław
Dialog ten traktuje o prawdzie.
Rozmowa rozpoczyna się od zdefiniowania czym jest „głos opinii”. Uczestnicy podają różne jej określenia. Padają propozycje, iż jest to „proroctwo promienia ostatniego”, „wstrząśnięte sumienie ludzkości”, mistycyzm czy filozofia.
Następnie rozmówcy rozważają, czym jest istota mistycyzmu, sumienia i moralności. Zadają pytanie, czy zabicie człowieka może mieć jakiekolwiek uzasadnienie moralne.
Epilog
Epilog napisany jest prozą i składa się z 20 krótkich rozdziałów. Każdy z nich mówi o jednym zagadnieniu, które było także poruszane w dialogach:
I – mówi o słowie, które określone jest mianem „testamentu czynu”
II – traktuje o różnych drogach, jakimi narody dochodzą do uczestnictwa w sztuce
III – podaje przykłady różnych narodów i ich sposobów dojścia do sztuki
IV – mówi o polskiej sztuce narodowej
V – opowiada o różnych rodzajach sztuki: malarstwie, muzyce i rzeźbie.
VI - opowiada o „posagu narodowym”
VII - traktuje o karze, jaką płaci naród, za to iż nie rozwija sztuki.
VIII - omawia rolę pracy w losach narodu
IX – rozważa różnice pomiędzy słowem ludu a słowem pisanym i uczonym.
X - porusza kwestię prawdy.
XI – podsumowuje rolę pracy.
XII – traktuje o myśleniu ludowym.
XIII – porównuje myśl ludową i społeczną
XIV – traktuje o prawdzie, miłości oraz głosie opinii.
XV – mówi o stanowisku, jakie powinna zająć sztuka
XVI – traktuje o pokucie za odwodzenie od sztuki
XVII - mówi o pieniądzach i pracy
XVIII – rozważa rozdzielenie ekspozycji na wystawy sztuk pięknych i rzemiosł
XIX - mówi o estetyce
XX – stanowi podsumowanie całości
Dialog 1 – Bogumił
Dialog ten traktuje o sztuce. Każdy z jego uczestników wypowiada swoje zdanie w opozycji do wypowiedzi innych. Pod tym względem „Promethidion” jest podobny do dialogów platońskich.
Rozmowa rozpoczyna się wątkiem muzyki Chopina. Jeden z uczestników dyskursu uważa, że choć nie ma wielkiego wyobrażenia na temat sztuki, to jednak wie, „co go chwyta za serce” i to uważa w niej za najistotniejsze.
Drugi rozmówca jest zdania, że istotne jest to, by poznać myśl artysty, którą chciał on przekazać za pośrednictwem swojego dzieła.
Według Konstantego muzyka ma jedynie bawić, natomiast nie powinna stanowić rodzaju spowiedzi artysty.
Maurycy uważa, że pięknem nie jest to, co się ludziom podoba, lecz to, co ich ulepsza.
Według Hrabiego, muzykę powinny cechować porządek i harmonia.
W dalszej części Bogumił mówi o pięknie i miłości. Uważa, że „kształtem miłości piękno jest” i że „każdy w sobie cień piękna nosi”.
W ostatniej części dialogu mowa jest o praktyczności i o pracy, która jest jes największym uosobieniem.
Reasumując, w dialogu tym postawione są następujące tezy:
piękno powinno być powiązane z dobrem oraz pracą
zadaniem sztuki jest jej użyteczność, idee powinny być zatem powiązane z praktyką a wymiar duchowy z fizycznością
sztuka odnosi się zawsze do sfery sacrum
za każdym dziełem powinien stać czyn
zadaniem artysty jest kształtowanie wyobraźni narodowej.
Dialog 2 – Wiesław
Dialog ten traktuje o prawdzie.
Rozmowa rozpoczyna się od zdefiniowania czym jest „głos opinii”. Uczestnicy podają różne jej określenia. Padają propozycje, iż jest to „proroctwo promienia ostatniego”, „wstrząśnięte sumienie ludzkości”, mistycyzm czy filozofia.
Następnie rozmówcy rozważają, czym jest istota mistycyzmu, sumienia i moralności. Zadają pytanie, czy zabicie człowieka może mieć jakiekolwiek uzasadnienie moralne.
Epilog
Epilog napisany jest prozą i składa się z 20 krótkich rozdziałów. Każdy z nich mówi o jednym zagadnieniu, które było także poruszane w dialogach:
I – mówi o słowie, które określone jest mianem „testamentu czynu”
II – traktuje o różnych drogach, jakimi narody dochodzą do uczestnictwa w sztuce
III – podaje przykłady różnych narodów i ich sposobów dojścia do sztuki
IV – mówi o polskiej sztuce narodowej
V – opowiada o różnych rodzajach sztuki: malarstwie, muzyce i rzeźbie.
VI - opowiada o „posagu narodowym”
VII - traktuje o karze, jaką płaci naród, za to iż nie rozwija sztuki.
VIII - omawia rolę pracy w losach narodu
IX – rozważa różnice pomiędzy słowem ludu a słowem pisanym i uczonym.
X - porusza kwestię prawdy.
XI – podsumowuje rolę pracy.
XII – traktuje o myśleniu ludowym.
XIII – porównuje myśl ludową i społeczną
XIV – traktuje o prawdzie, miłości oraz głosie opinii.
XV – mówi o stanowisku, jakie powinna zająć sztuka
XVI – traktuje o pokucie za odwodzenie od sztuki
XVII - mówi o pieniądzach i pracy
XVIII – rozważa rozdzielenie ekspozycji na wystawy sztuk pięknych i rzemiosł
XIX - mówi o estetyce
XX – stanowi podsumowanie całości