Nawarstwiające się problemy finansowe powodowały zaburzenie funkcji rodziny, która nie była w stanie zapewniać dzieciom należytej opieki.
Autorka zwraca także uwagę na bezduszność systemu, który pozostawiał najuboższych bez pomocy, nie zapewniając im najskromniejszego nawet wsparcia. Postawieni w sytuacji bez wyjścia ludzie, zmuszeni byli sprzedawać cały swój dorobek, godząc się na każdą cenę, zaproponowaną przez kupców. Ci ostatni, mimo świadomości tragedii dotykającej biedotę, bez skrupułów wykorzystywali okazję do łatwego wzbogacenia się.
Problemy ubogiej warstwy społeczeństwa ukazane są na przykładzie rodziny Mostowiaków. Ojciec traci pracę, w wyniku czego wkrótce kończą się również pieniądze. Choroba matki pogłębia się, a rodzina staje na progu bankructwa. By przeżyć kolejny dzień i zapewnić rodzinie podstawowe warunki do życia: pożywienie, drewno na opał czy leki dla chorej żony, Filip decyduje się na sprzedaż kolejnych przedmiotów codziennego użytku. Jego dzieci nie rozumieją tego, co dzieje się w domu i z wyprzedaży urządzają zabawę. Dopiero gdy dochodzi do sprzedaży ich ukochanego konia, chłopcy zaczynają rozumieć, iż sytuacja rodziny jest tragiczna.
Wymowna jest scena pogrzebu Anulki, na którym pojawia się ukochany koń chłopców. Felek, Wicek i Piotruś zapominają o zmarłej matce i podążają za szkapą, z którą byli związani o wiele bardziej niż z matką, która od wielu miesięcy leżała w łóżku. To koń, a nie rodzice, dawał dzieciom radość, to z nim spędzały one cały wolny czas.
