Pozytywiści polscy, tacy jak Orzeszkowa, Prus, Sienkiewicz bardzo często w swoich nowelach poruszali temat dziecka i dzieciństwa. Zazwyczaj jest to dziecko pochodzące z nizin społecznych, ze wsi. Postaci takie jak Antek, Janko Muzykant, Helka doświadczają biedy i cierpienia, nie mogą liczyć na opiekę rodziców (to bardzo często sieroty lub rodzice nie są w stanie się nimi zająć) ani możliwość edukacji, czasami zaprzepaszcza się wielki talent (Janko, którego wielkich zdolności nikt umie wykorzystać, by edukować chłopca i polepszyć jego los). Autorzy ukazują dzieci jako istoty słabe, niewinne, których udziałem jest tragiczny często los.
