Powieść "Trzej muszkieterowie" Aleksandra Dumas to pierwsza część trylogii, opowiadającej o przygodach czterech muszkieterów: Atosa, Portosa, Aramisa i D'Artagnana. Wydawana była w odcinkach w francuskim dzienniku "Le Siecle" od marca do lipca 1844 roku. Jeszcze w tym samym roku ukazało się jej wydanie książkowe. Zdobyła ogromną popularność na całym świecie i odbiła swe piętno na kulturze, popularyzując określony typ powieści historyczno-przygodowej, nazwanej powieścią płaszcza i szpady. Stworzył także nowego bohatera: człowieka kierującego się kodeksem honorowym, lecz wpadającego w tarapaty przez brawurę lub zwykłe zbiegi okoliczności. W powszechnej świadomości istnieje dewiza bohaterów: "Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego".
"Trzej muszkieterowie" to powieść płaszcza i szpady, łącząca w sobie elementy powieści przygodowej, historycznej i romansu. Gatunek ten był bardzo popularny w XIX wieku, współcześnie jednak raczej nie powstają nowe dzieła tego typu. Istotnym wątkiem, występującym w utworach w tym gatunku, są intrygi, często polityczne, wykorzystujące postaci szpiegów, którzy licznie pojawiają się w "Trzech muszkieterach". Wątków romansowych jest kilka, główny dotyczy królowej Anny i diuka Buckingham. Bohaterowie powieści płaszcza i szpady często wyruszają w jakąś podróż, i to podczas niej napotykają wiele przygód - tak dzieje się u Dumasa, bowiem muszkieterowie otrzymują misję udania się do Londynu. Wydarzenia często są dramatyczne i można znaleźć między nimi pojedynki, porwania, ucieczki i sytuacje pozornie bez wyjścia. Czyny bohaterów są heroiczne i brawurowe, narażają oni swoje życie bądź dla ratowania innych, bądź dla własnego honoru, bądź po prostu dla przeżycia jakiejś przygody. Język, którego używa Dumas, nie jest stylizowany na ten używany
