Dzieło to utrzymane w konwencji komedii posiada charakter politycznego sporu, jakich niemało było wśród ówczesnej szlachty, która miała decydujące zdanie w kształtowaniu państwa polskiego. Wystarczyło bowiem jedno słowo niezdecydowanego posła by wszelkie reformy zostały zaniechane.
Utwór ten przestrzega przede wszystkim przed zbyt dużym zróżnicowaniem w poglądach, które szkodzą ojczyźnie, gdyż każdy z dyskutantów posiada własne zdanie i nie chce ustąpić. Można powiedzieć iż zgromadzone dwa obozy zachowują się jak rozkapryszone dzieci, z których każde chce mieć swój udział w dyskusji, i każde chce by to właśnie jego zdanie liczyło się najbardziej. Nie ma tu mowy o wspólnych układach czy też kompromisach, co w rezultacie przynosi więcej szkody niż pożytku.
Inny wymiar dzieła to fakt ośmieszania złego korzystania z obcych wzorów i wprowadzania ich w życie i w czyn.
W utworze można zaobserwować podstawowe cechy komedii:
-
kontrastowe zestawienie w pary postaci pozytywnych i negatywnych: Podkomorzy – Starosta, Podkomorzyna – Starościna, Szarmancki – Walery
-
komizm postaci – Starościna ukazana w karykaturalnym przerysowaniu jej cech, wywołującym efekt śmieszności
-
komizm języka – np. bilecik napisany przez Starościnę, naśladujący w języku polskim elementy języka francuskiego (głowa źle mi robiła...)
-
komizm sytuacji – np. scena szantażu, w której Starościna wymusza na mężu budowę wodospadu
-
komediowa intryga (miłość z przeszkodami, prowadząca do szczęśliwego finału przez zdemaskowanie rywala) z wplecionymi w nią elementami dyskusji politycznej i poglądami w kwestiach społecznych i obyczajowych
-
ośmieszenie wad i negatywnych postaw (ciemnota, chciwość, kłamstwo, cwaniactwo, obłuda łowców posagów, bezkrytyczne naśladowanie obcych wzorów, niewłaściwe wychowywanie młodzieży, brak troski o sprawy ojczyzny itd.), posługiwanie się nazwiskami mówiącymi
-
satyryczne ujęcie wzmacniające krytykę wstecznictwa obozu konserwatywnego, przeciwników reform politycznych i społecznych
-
aktualna problematyka – charakter publicystyczny komedii, tematyka polityczna, społeczna i obyczajowa.
