Powrót posła - Charakterystyka porównawcza Starosty i Podkomorzego

Julian Ursyn Niemcewicz w swojej komedii politycznej "Powrót Posła" opisuje dwa szlacheckie obozy: konserwatywny i reformatorski. Jego przedstawiciele są swoimi przeciwieństwami, czym wyolbrzymiają swoje kontrastowe cechy. Celem Niemcewicza było pokazanie, jakim zagrożeniem jest postawa konserwatywna, która prowadzi do zacofania, samowoli i nieudolności władz w obliczu zagrożeń państwa, a zrobił to poprzez ośmieszenie członków tego obozu. Tematyka utworu była niezwykle aktualna w czasie, gdy powstał, bowiem trwały wówczas obrady Wielkiego Sejmu Czteroletniego. Szlachta polska dzieliła się na dwie przeciwstawne grupy, które autor scharakteryzował w swojej komedii.    Konserwatyści w utworze reprezentowani są przez Starostę. Postać jego nie posiada chyba żadnych pozytywnych cech, co ośmiesza postawę tego obozu, jako ludzi ciemnych, głupich, interesujących się jedynie własnymi sprawami i dbających jedynie o majątek. To oni przez swoją ignorancję doprowadzili do upadku Polski. Starosta Gadulski mówi, że kocha wolność szlachecką i zasadę liberum veto, która była jej sednem. Uważa, że upadek Rzeczpospolitej jest efektem działalności reformatorskiej posłów, bo zanim oni przybyli, wszystkim, to jest szlachcie, żyło się dobrze - w bogactwie i błogim lenistwie. Broni liberum veto, które pozwalało zerwać dowolne obrady tylko przez jeden głos sprzeciwu i uważa, że nie było nic złego w tym, że posłowie bywali przekupywani i za zgłoszenie sprzeciwu otrzymywali wynagrodzenie. Uważał, że jeden głos "wolności" więcej znaczy, niż dobro państwa, które cierpiało z powodu braku możliwości wprowadzenia reform. Do sejmu odnosi się krytycznie i negatywnie, ponieważ obiera on szlachcie część jej swobód - nie rozumie, że jest to konieczne dla naprawy Polski. Chwali się swoją