Julian Ursyn Niemcewicz napisał swą komedię polityczną "Powrót posła" (pierwotnie "Powrót syna do domu") na przełomie października i listopada roku 1790, jako reakcję na sytuację polityczną panującą wówczas w Polsce. Premierę na scenie komedia przeżyła 15 stycznia 1791 roku i od razu stała się ona przedmiotem wielu dyskusji, zarówno na inteligenckich salonach, jak i w sejmie i na królewskim dworze. Charakter utworu jest dydaktyczny i moralizatorski.
„Powrót posła” to komedia pisana wierszem. Składa się z trzech aktów (I i II mają po 9 scen, III ma ich 7). Rozpoczyna się dedykacją, skierowaną do marszałka Sejmu Czteroletniego – Stanisława Małachowskiego. Akcja utworu rozgrywa się jesienią 1790 roku, trakcie przerwy Sejmu Czteroletniego, w wiejskiej posiadłości Podkomorzego i Podkomorzyny. Głównym tematem utworu jest przedstawienie konfliktu dwóch politycznych obozów: konserwatywnego (do którego należała szlachta) i reformatorskiego (patriotycznego). Ponieważ sam autor należał do obozu reformatorskiego, konkurencyjna opcja polityczna została ośmieszona. Między wierszami ideologicznego sporu pojawia się też wątek obyczajowy, ośmieszający zwyczaje szlachty z końca XVIII wieku – jej skłonności do przepychu, życia ponad stan i fascynacji obcymi krajami. Bohaterowie utworu celowo ukazani zostali jednoznacznie i schematycznie, ponieważ symbolizują pewne postawy i idee.
