Druga główna postać dramatu Goethego. Mefistofeles określa siebie jako „ducha, który mówi nie”. To postać złożona, symbolizująca zło, niskie żądze i zniszczenie. Pojawia się pod różnymi postaciami, wygląd zmienia w zależności od sytuacji (czarnego psa, wędrownego nauczyciela, w pracowni: wytworny pan ze szpadą u boku, w jedwabnym płaszczu i czapce z kogucimi piórami).
Jest diabłem inteligentnym i wykształconym, również dowcipnym i ironicznym. Postrzega człowieka jako „małego boga świata”, którego natury nie rozumie. Jest obdarzony nadnaturalnymi mocami, które pozwalają mu przenieść Fausta w różne miejsca na świecie. Za swoje usługi każe sobie słono płacić, dlatego doktor podpisuje cyrograf. Ingeruje w intencje Fausta, jest fałszywy i sprawia, że wszystko, za co doktor się weźmie, kończy się tragicznie. Ostatecznie jednak traci nad Faustem władzę i może wypełniać tylko jego rozkazy.
