Główny motyw utworu – nędza, niedola i bezradność chłopska. Konopnicka zwraca uwagę, że carska ustawa uwłaszczeniowa (uchwalona w czasie Powstania Styczniowego, nadająca chłopom wolność) nie poprawiła ich losu. Władze carskie chciały odciągnąć chłopów od walki w Powstaniu, co zresztą się udało. Ale pozbawieni opieki gospodarze tracili swoje ziemie, w przypadku nieurodzaju nie mieli za co opłacić podatków i gospodarstwa przejmował urząd. Chłopi zaś skazywani byli na tułaczkę lub osiedlanie się w miastach, gdzie stawali się robotnikami w fabrykach.
Główny motyw utworu – nędza, niedola i bezradność chłopska. Konopnicka zwraca uwagę, że carska ustawa uwłaszczeniowa (uchwalona w czasie Powstania Styczniowego, nadająca chłopom wolność) nie poprawiła ich losu. Władze carskie chciały odciągnąć chłopów od walki w Powstaniu, co zresztą się udało. Ale pozbawieni opieki gospodarze tracili swoje ziemie, w przypadku nieurodzaju nie mieli za co opłacić podatków i gospodarstwa przejmował urząd. Chłopi zaś skazywani byli na tułaczkę lub osiedlanie się w miastach, gdzie stawali się robotnikami w fabrykach.
