Przede wszystkim jest to powieść o dojrzewaniu i poszukiwaniu własnej tożsamości. „Ten obcy” przeznaczony jest dla młodych czytelników, którzy borykają się z problemami okresu dorastania i stają przed najważniejszymi wyborami w swoim życiu. Nie jest to zwykła historia losów zagubionego chłopca, który traci matkę i szuka swego wuja. To złożona opowieść o pierwszych doświadczeniach w miłości, o istocie przyjaźni i rodziny w życiu każdego, nie tylko młodego człowieka, to w końcu książka o zrozumieniu cierpienia drugiego i próbie pomocy mu.
Na kartach powieści bohaterowie przeżywają wiele przygód w zaledwie kilka tygodni. Wszystkie te wydarzenia – przybycie obcego, pomóc w jego problemach itd. - sprawiają, że ci młodzi ludzie uczą się dostrzegać, jak ważną rolę w ich życiu pełni i będzie pełniła w przyszłości przyjaźń i rodzina, na której wsparcie można liczyć w każdej sytuacji. Pojawienie się Zenka na wyspie pozwala załodze na odkrycie, że obok nich, żyją inni ludzie, którzy potrzebują troski, opieki, a przede wszystkim zrozumienia i poczucia bezpieczeństwa. Z pomocą „obcego” małe dzieci uczą się odpowiedzialności nie tylko za siebie, ale przede wszystkim za drugą osobę.
Jurgielewiczowa nie mogła zapomnieć o najważniejszym z problemów dorastania młodych ludzi. Okres buntu przeciwko rodzicom dotyka każdego młodego człowieka. Autorka pokazuje jednak, że rodzice nie są tacy źli, za jakich uważa się ich w wieku dojrzewania. Jeżeli tylko dziecko chce, zawsze znajdzie u nich radę i pomoc.
Młodzi ludzie to doskonali obserwatorzy życia, które ich otacza. Chcą mieć osobę, z której mogą brać przykład, znaleźć mentora, idola. Doskonałą obserwatorką w powieści jest Ula. Niby żyje w grupie, ale tak naprawdę jest samotną obserwatorką zachowań przyjaciół. Patrzy i ocenia, wysuwa wnioski na przyszłość. Dlatego to ona nawiązuje z Zenkiem najbliższy kontakt. Obdarza ona chłopca bezinteresowną przyjaźnią. Na koniec powieści wydaje się, że ta przyjaźń przeradza się powoli w pierwszą młodzieńczą miłość.
Obok radosnych momentów dojrzewania, możemy na kartach „Tego obcego” odnaleźć także ciemne strony życia. W powieści są nimi alkoholizm i patologia w domu Zenka, a także samotność chłopca i Uli, która mimo posiadania przyjaciół, nie potrafi być do końca sobą. Tragiczne jest również wydarzenie, które połączyło dwójkę bohaterów – oboje stracili matki. Dla dziecka to coś trudnego do zaakceptowania. Autorka pragnie przedstawić problemy z perspektywy młodych, których nikt jeszcze nie nauczył, w jaki sposób mają postępować.
Problematyka powieści Jurgielewiczowej jest bardzo istotna dla dojrzewających młodych ludzi. Autorka porusza te problemy, które najczęściej ich nurtują.
