Popiół i diament - Czas i miejsce akcji

Akcja powieści rozpoczyna się 5 maja, w ostatni dzień wojny i trwa trzy dni. Wiadomo o tym o komunikatach, dobiegających z megafonów. Również z rachunku, płaconego przez Maćka wiemy o czasie, w jakim rozgrywają się wydarzenie-bohater płaci za trzydniowy pobyt w hotelu. Po jego uiszczeniu zostaje zabity, co stanowi ostatnią scenę książki.

Miejscem akcji jest Ostrowiec Świętokrzyski-małe, prowincjonalne miasto. Fabuła rozwija się także poszczególnych miejscach Ostrowca-w hotelu „Monopol”, w domu Kosseckich, w piwnicy, na cmentarzu…

Książka Andrzejewskiego miała opisywać problemy społeczne i moralne powojennej Polski, stąd umieszczenie akcji w takim czasie. Szybka „reakcja” pisarza pozwoliła mu na mniejszy dystans wobec zastanej rzeczywistości, przez co jest ona lepiej przedstawiona.