Jerzy Szaniawski – biografia
Jerzy Szaniawski (1886-1970) – polski dramaturg, pisarz, autor słuchowisk radiowych. Urodzony 16 marca 1886 roku w rodzinie ziemiańskiej. Inteligencka atmosfera rodzinnego domu – goszczącego wielu ówczesnych artystów, pisarzy (m.in. Marię Konopnicką) i społeczników – wpływa znacząco na przyszłość Szaniawskiego. Po ukończeniu warszawskiego gimnazjum chłopiec wyjeżdża do Szwajcarii (Lozanna), gdzie wstępuje do Instytutu Rolniczego. Po powrocie do kraju w 1912 roku, młody pisarz nawiązuje współpracę z „Kurierem Warszawskim”, w którym publikujekrótkie opowiadania.
Twórczość
W 1917 roku ukazuje się pierwszy dramat Szaniawskiego p.t.: „Murzyn”. Sztuka, wystawiona na deskach krakowskiego Teatru im. Słowackiego, otwiera młodemu dramaturgowi drzwi do przyszłej, długoletniej kariery teatralnej. Kolejne dzieła – „Papierowy kochanek”, „Ewa”, „Lekkoduch” – odnoszą sukces, a sam autor zyskuje sympatię i podziw publiczności. Od początku lat 20-tych Szaniawski współpracuje z teatrem „Reduta” Juliusza Osterwy. Rok 1930 przynosi Szaniawskiemu państwową nagrodę literacką za dramat „Adwokat i róże”. Trzy lata później dramaturg otrzymuje prestiżowe członkostwo Polskiej Akademii Literatury. W czasie wojny Szaniawski zostaje zmuszony do opuszczenia rodzinnej posiadłości w Zegrzynku i przenosi się do Warszawy. W 1944 roku zostaje aresztowany za udział w ruchu oporu i przetrzymywany na Pawiaku, który opuszcza po kilku miesiącach. Po zakończeniu wojny osiedla się w Krakowie. Tam – w 1946 roku – powstają „Dwa teatry” (najpopularniejsze dzieło Szaniawskiego uhonorowane Nagrodą Literacką miasta Kraków). W latach 50-tych, pod wpływem nacisku socjalistycznych władz, dramaturg postanawia zrezygnować z tworzenia kolejnych dzieł (jego sztuki schodzą z repertuarów teatrów). W tym czasie ukazuje się jedynie krótki cykl opowiadań Szaniawskiego, zatytułowany jako „Profesor Tutka i inne opowiadania”. Pisarz publikuje też na łamach „Listów z Teatru” eseje dotyczące znanych postaci związanych z polskim dramatem. Pod koniec lat 50-tych twórczość dramaturga znowu powraca do łask. W 1958 roku Szaniawski otrzymuje Nagrodę Literacką miasta Warszawy. Pod koniec życia pisarz przenosi się do rodzinnego Zegrzynka i bierze ślub z Anitą Szatkowską. Umiera 16 marca 1970 roku w Warszawie.
Dramat:
1917 – „Murzyn”
1920 – „Papierowy kochanek”
1921 – „Lekkoduch”
1925 – „Żeglarz”
1929 – „Adwokat i róże”
1933 – „Most”
1937 – „W lesie”
1946 – „Dwa teatry”
1949 – „Chłopiec latający”
1959 – „Łuczniczka”
1960 – „Dziewięć lat”
Proza:
1924 – „Miłość i rzeczy poważne”
1928 – „Łgarze pod Złotą Kotwicą” (opowiadania)
1954 – „Profesor Tutka i inne opowiadania”
1956 – „Juliusz Osterwa”, „W pobliżu teatru”
1960 – „Profesor Tutka. Nowe opowiadania”
Najważniejsze dzieła:
Dramat:
1917 – „Murzyn”
1920 – „Papierowy kochanek”
1921 – „Lekkoduch”
1925 – „Żeglarz”
1929 – „Adwokat i róże”
1933 – „Most”
1937 – „W lesie”
1946 – „Dwa teatry”
1949 – „Chłopiec latający”
1959 – „Łuczniczka”
1960 – „Dziewięć lat”
Proza:
1924 – „Miłość i rzeczy poważne”
1928 – „Łgarze pod Złotą Kotwicą” (opowiadania)
1954 – „Profesor Tutka i inne opowiadania”
1956 – „Juliusz Osterwa”, „W pobliżu teatru”
1960 – „Profesor Tutka. Nowe opowiadania”