Roland był postacią historyczna, żyjącą w czasach Karola Wielkiego. Należał do grona przyjaciół królewskich. Wyprawa przeciw Saracenom opisywana w pieśni odbyła się rzeczywiście, i faktycznie hrabia Roland poniósł w niej śmierć.
Roland był urodziwym, przystojnym mężczyzną, odważnym do szaleństwa. Pochodził z bogatego rodu, był wierny swojemu władcy. Nie wahał się walczyć o swoją ojczyznę i wiarę. Dowodził tylną strażą króla Karola Wielkiego.
Podczas wojny, gwardia dowodzona przez Rolanda została otoczona przez przeważające oddziały Saracenów. W trakcie tej ostatniej bitwy ujawniły się wyraźnie cechy, które powinny charakteryzować każdego dzielnego prawdziwego rycerza.
Mimo przewagi liczebnej Saracenów i nierówności walki, Roland zachowuje honor, jest uparty i wierny swoim ideałom, woli zginąć, niż zadąć wróg, który wezwałby na pomoc wojska królewskie i okazać swoją słabość. Pragnienie zachowania honoru było wręcz chorobliwe u rycerzy średniowiecznych. Roland igra z losem, nie obawia się przeważających sił wrogów, których dziesiątki zabija.
W bitwie Roland jest niezwykle odważny, cechują go nadludzka wręcz siła i umiejętność walki. Odznacza się zapałem, walczy do końca, zacięcie, mimo beznadziei swojej sytuacji i skazaniu na klęskę. Ginie dopiero z wycieńczenia, ale rzemiosło rycerskie ma opanowane tak perfekcyjnie, że sam zabija mnóstwo Saracenów, nie zostając przy tym poszkodowanym.
Inną niezmiernie ważną cechą rycerza średniowiecznego jest wierność Bogu i religii. Roland w imię swojej wiary gotów był zaryzykować życie, walczył z innowiercami, zabijał ich wierząc, że działa na chwałę swojego Boga. Także w chwili śmierci oddaje się Bogu, wyciągając ku niebu ostatkiem sił swoją rękawicę. Poza wiernością Bogu, rycerz oddany był także swojemu władcy- rzeczywiście, Roland wiernie służył Karolowie Wielkiemu i wałczył dzielnie, aby chronić swojego pana.
Idealny rycerz cechował się również wiernością w przyjaźni i męstwem, żałował poległych towarzyszy - Roland, gdy widzi śmierć swoich rycerzy i braci, postanawia zadąć w róg, bowiem cierpienie i śmierć przyjaciół sprawiają mu ogromny ból. Jest także patriotą, mówi nawet, „Nie daj Bóg, aby słodka Francja miała iść w pogardę”, walczy i ginie nie tylko w imię Boga, władcy i honoru, ale także ojczyzny.
Średniowieczny rycerz Roland jest jedną z najbardziej znanych postaci w literaturze, stał się wzorem do naśladowania nie tylko przez rycerzy w wiekach ciemnych, ale także przez walczących w późniejszych epokach.
