Księga I
Na postrzyżyny synów złego władcy Popiela w Gnieźnie przybywają dwaj niezaproszeni goście, którzy zostają natychmiast wyrzuceni. Trafiają oni do chaty Piasta i Rzepki, którzy przyjmują ich w gościnę, mimo tego, iż są ubodzy. Zdarza się cud - z uczty u Popiela znika jedzenie, natomiast w domku Piasta pomnaża się ono. Piastowi wkrótce rodzi się syn, któremu nadają imię Siemowit. Kariera Siemowita wynosi go na godność polskiego władcy, zaś Popiel wkrótce ginie w swojej wieży - zjedzony przez myszy. Siemowit jest władcą dobrym, tak jak i jego syn Lestek, a po nim Siemomysł. Siemomysłowi rodzi się syn imieniem Mieszko.
Radość rodziców Mieszka przyćmiewa fakt, iż jest on ślepy, ale po siedmiu latach od urodzenia odzyskuje on wzrok, co tłumaczy się tym, iż przez Mieszka Polska ma zostać oświecona i wyniesiona ponad inne kraje. Mieszko żeni się z Dąbrówką, czeską księżniczką, a w 966 roku chrzci się i przyjmuje chrześcijaństwo jako obowiązującą w Polsce religię. Młodej parze rodzi się syn Bolesław zwany Chrobrym. Wymienia się wielkie czyny Bolesława, m.in.: podbicie Czech i Moraw, zwycięstwo nad Węgrami, powiększenie granic kraju aż po Dunaj, szerzenie wiary, zakładanie biskupstw i fundowanie kościołów. Zaprasza on św. Wojciecha na misję, a po jego śmierci wykupuje jego ciało za tyle złote, ile ono ważyło. Zwłoki składa w Gnieźnie, dokąd przybywa złożyć mu hołd cesarz Otto Rudy. Zawiązują przymierze i przyjaźń, Otton podaruje Bolesławowi diadem cesarski, gwóźdź z krzyża świętego i włócznię świętego Maurycego.
Władca Polski pragnął ożenić się z siostrą króla Rusi, ale odmówiono mu tej łaski, więc w odwecie najechał na Ruś, pojechał do Kijowa i uderzył mieczem w Złotą Bramę na znak zdobycia miasta i ręki wybranki. Król Rusi uciekł w hańbie, także jego siostra została pohańbiona - Bolesław spędził z nią noc, po czym odesłał ją. Po kilku miesiącach Bolesław wraca na swe rdzenne ziemie i zostaje zaatakowany przez tchórzliwego króla Rusi. Mimo przewagi ruskiej armii udaje mu się wygrać to krwawe starcie.
Następuje opisanie cnót króla polskiego. Był on zarówno wspaniałym rycerzem, jak i człowiekiem bardzo uduchowionym i żywiącym szacunek do sług Bożych - nigdy nie siadał w obecności biskupów. Pomagał prostym ludziom, kiedy doznawali krzywd od bogatych. Jest sprawiedliwy w swych sądach. Jego bogactwo jest niewyobrażalne. Wolał przebywać blisko wojska, niż narażać je, samemu bawiąc się na swoim dworze. Ma mądrą żonę (prawdopodobnie chodzi o jego trzecią żonę - Emnildę, żyjącą z nim w latach 987-1017), która zawsze służy mu radą i słynie z dobroci i miłosierdzia. Bolesław na łożu śmierci zwołuje radę, na której prorokuje na temat problemów, które spadną na kraj po jego śmierci. Nakazuje, by żałoba trwała tyle, ile każdy uzna za stosowne. Po śmierci Chrobrego nadchodzi kryzys. Pojawia się pieśń żałobna poświęcona temu wspaniałemu władcy, składająca się z dziesięciu strofek po trzy wersy.
Po Bolesławie Chrobrym Polską rządzą: Mieszko II (syn Bolesława Chrobrego), Kazimierz Odnowiciel (syn Mieszka II, wygnany z kraju, po jego ograbieniu przez Czechy powrócił walczyć o tron), Bolesław II Szczodry/Śmiały (syn Kazimierza Odnowiciela, poćwiartował biskupa krakowskiego Stanisława, za co wygnano go), Mieszko III (syn Bolesława II, prawdopodobnie zamordowany w młodości), Władysław Herman (brat Bolesława II, gorąco modlił się o syna), wreszcie zleceniodawca „Kroniki”, Bolesław II Krzywousty (syn Władysława Hermana).
Księga II
Władysław Herman ma problem z Pomorzem, których nie udaje mu się podporządkować. Uda się to Krzywoustemu, ponieważ podczas plądrowania świątyni przez Pomorzan wydarzy się cud - zaczną oni zapadać na choroby, ponieważ dopuszczą się kradzieży relikwii.
Władysław Herman ma starszego syna z nieprawego łoża - Zbigniewa, który pomieszkuje na Śląsku i w Czechach. Mimo prób nie udaje się Hermanowi podporządkować starszego syna i pogodzić Śląska z Mazowszem. Gniezno atakują Pomorzanie, ale mieszkańcom udaje się ich wyprzeć, ponieważ ukazuje się im święty Wojciech.
Po ojcu Bolesław otrzymuje księstwo polskie i kontynuuje walki z Pomorzem, a także Czechami i Morawami. Następuje wyliczenie przymiotów Krzywoustego: już jako dziecko był pracowity, odważny i posiadał zmysł strategiczny, później wciąż przejawia waleczność i woli rzemiosło rycerskie nad uczty. Wspiera swą armię, a nie tylko obserwuje jej poczynania z bezpiecznej odległości. Wierzy w Boga i wybacza swemu bratu wszelkie jego błędy.
Księga III
Następują dalsze opisy walk o zachowanie niepodległości Polski. Bolesław Krzywousty tworzy doskonałą armię, a jako dowódca jest sprawiedliwy, ale wymagający. Opisana jest bitwa pod Głogowem, podczas której Niemcy przywiązali polskich zakładników do maszyn oblężniczych, jednak obrońcy miasta nie dali się złamać i odparli atak. Niemcy boją się polskiego władcy i mówią o nim "Bolesław, który nie śpi", ponieważ cały czas czuwa on nad ruchami wroga. Wspomina się o pojednaniach Bolesława i Zbigniewa, ale Zbigniew wciąż łamie składane obietnice. Ostatnim opisanym wydarzeniem jest zdobycie Nakła przez Krzywoustego.
