Tłem wydarzeń, których bohaterami są przedstawiciele arystokracji, jest Rosja lat 70-tych XIX wieku. Niektóre sytuacje, w jakich znajdują się bohaterowie, autor oparł na własnych doświadczeniach. Wątek główny opowiada o wewnętrznej walce Anny Kareniny między zaspokojeniem pragnienia osobistego szczęścia a powinnościami i narzuconymi przez społeczeństwo konwenansami.
Utwór Tołstoja jest podzielony na osiem części. Narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący i obiektywny nie komentuje wydarzeń ani myśli postaci utworu. Poznajemy dzięki niemu punkty widzenia i opinie różnych bohaterów, co pozwala patrzeć na wydarzenia z różnych perspektyw. Fikcyjni bohaterowie często rozmawiają o prawdziwych problemach XIX-wiecznej Rosji, a ich myśli na tematy społeczno-polityczne często odzwierciedlają poglądy autora powieści. Powieść znakomicie obrazuje więc przekrój społeczeństwa rosyjskiego wielkich miast na krótko przed rewolucją, jaka zmieniła układ sił i segregację ustalone przez wielowiekowy porządek narzucony przez carat.
Najważniejszym elementem, jaki Tołstoj wprowadził do gatunku powieści, jest monolog wewnętrzny, który pozwala odbiorcy poznać bezpośrednio myśli i uczucia bohatera. Poznajemy w ten sposób najlepiej Annę i Lewina. Za pomocą monologu wewnętrznego Anny dowiadujemy się, co czuła przed popełnieniem samobójstwa, dzięki czemu nie odbieramy jej tylko jako kolejnej postaci literackiej, która zabija się z miłości. Myśli Lewina poznajemy w ważnych momentach jego życia.
