Anna Karenina jest tytułową bohaterką jednego z najsłynniejszych dzieł literatury rosyjskiej – powieści Lwa Tołstoja zatytułowanej po prostu „Anna Karenina”. Dzięki jej losom poznajemy realia XIX-wiecznej Rosji, jej obyczaje, konwenanse i światopogląd obywateli, czynniki te bowiem wpływają na położenie, w jakim znajduje się bohaterka, a także decyzje, które podejmuje i czyny, których dokonuje. Ponieważ Anna obraca się w towarzystwie arystokracji, to tę warstwę najlepiej pozwala nam poznać.
Bohaterka jest żoną bogatego i wpływowego człowieka, Aleksieja Aleksandrowicza Karenina. Ma z nim syna i razem mieszkają w Sankt Petersburgu, gdzie Anna wiedzie życie typowe dla arystokratki, to jest spędzane na rozrywkach, takich jak spotkania towarzyskie, bale, wyjścia do teatru czy opery. Życie Anny sprawia wrażenie szczęśliwego – ma ukochanego syna, wysoką pozycję społeczną i majątek, dzięki czemu nie musi się obawiać o swoją przyszłość. Jest piękna, inteligentna i oczytana, sama pisuje bajki dla dzieci. To kobieta lubiana i szanowana w towarzystwie ze względu na wymienione już przymioty oraz dobroć charakteru. Chęć widzenia swoich bliskich szczęśliwymi popycha ją do wyjazdu do Moskwy, w której mieszka jej brat, Stiwa, którego małżeństwo rozpada się ze względu na jego zdradę. Anna rusza na pomoc brat u i jego żonie, Dolly, pragnąc zażegnać konflikt między nimi i przywrócić szczęście w ich rodzinie.
Annę na stacji kolejowej wita jej brat w towarzystwie Aleksego Kiryłowicza Wrońskiego. Bohaterka robi duże wrażenie na tym młodym oficerze, ale i sama nie może zapomnieć o przedstawionym jej człowieku. Wkrótce spotyka go ponownie i uzmysławia sobie, że jest w nim zakochana. Odkryła, że w jej dotychczasowym życiu brakowało prawdziwej miłości, jakiej nie otrzymywała od swojego męża, a uśpione przez lata pragnienie jej zaznania zbudziło się dzięki Wrońskiemu. Nie jest jednak całkowicie zadowolona z takiego obrotu spraw. Nie ma zamiaru zapominać o tym, że jest żoną i matką, dlatego powraca do Petersburga, gdzie będzie próbowała porzucić myśli o ukochanym mężczyźnie. On jednak podąża za nią. Wkrótce Anna nie może powstrzymać swojego pragnienia szczęścia i nawiązuje z nim romans, który po jakimś czasie wychodzi na jaw. Anna zachodzi z Wrońskim w ciążę, a jej mąż przyjmuje to bardzo spokojnie.
Bohaterka czuje się uwiązana przez panujące w towarzystwie konwenanse. Postanawia je złamać i rozwieść się ze swoim mężem, jednak on nie zgadza się na to, ponieważ uważa, że powinni zachowywać wszelkie pozory „normalności”, aby nie wywoływać sensacji. Anna nie zamierza żyć w kłamstwie, i chociaż wie, że będzie cierpiała z powodu rozstania z synem, opuszcza swój dom i wyjeżdża z Wrońskim na wieś. Z dala od obłudy arystokratów czują się szczęśliwi. W końcu ciąża Anny owocuje trudnym porodem, podczas którego bohaterka bardzo cierpi. Z Petersburga przyjeżdża jej mąż, a kobieta w agonii prosi go o wybaczenie, którego Karenin udziela i jej, i Wrońskiemu. Pozwala jej zadecydować o rozwodzie. Kobieta szczęśliwie rodzi córkę, której daje imię Anna. Postanawia w tej chwili nie rozwodzić się z mężem, ale wyjeżdża z Wrońskim do Włoch. Po powrocie pierwszy raz naprawdę zauważają, jaki efekt ma wiadomość o ich związku na towarzystwo Petersburga.
Anna stała się personą non grata. Nie jest przyjmowana w domach dawnych przyjaciół, którzy ocenili jej związek z Wrońskim jako grzeszny i występny. Kobieta czuje się tym zraniona i bardzo nieszczęśliwa, ale nie zamierza wracać do męża tylko po to, by zadowolić arystokrację, która sama występuje poza zasady moralne, ale przybiera obłudną maskę uczciwości. Jej rozżalenie pogłębia fakt, że jej kochanek jest przyjmowany na salonach tak samo, jak dawniej – to ona traktowana jest jako winna i ona staje się ofiarą tego traktowania. Nie może się nawet widywać z synem, ale jej miłość do niego nie pozwala spokojnie tego przyjąć, kobieta łamie zakaz spotykania się z nim w dniu jego urodzin. W końcu sytuacja staje się dla niej nie do zniesienia i razem ze swoim kochankiem powraca na wieś. Tam jednak nie znajduje już spokoju, ponieważ czuje się samotna i nieszczęśliwa. Jest coraz bardziej zazdrosna o Wrońskiego. W końcu po raz ostatni próbuje uzyskać od męża rozwód, a po kolejnym niepowodzeniu decyduje się zakończyć swoje życie i rzuca się pod pociąg.
Bohaterka ta jest postacią tragiczną, która po poznaniu człowieka, którego pokochała, znalazła się w sytuacji, z której żadne wyjście nie przyniosłoby jej szczęścia. Gdyby zdecydowała się powrócić do męża i udawać, że czuje się dobrze w swoim małżeństwie, byłaby nieszczęśliwa z powodu niespełnionej miłości. Wybierając zdradę małżeńską i życie z Wrońskim skazała się na odrzucenie ze strony społeczeństwa, co zaowocowało żalem i cierpieniem z powodu niesprawiedliwości świata. Anna wiedziała, czego może oczekiwać po arystokracji, kiedy zdecydowała się na romans z Wrońskim, ponieważ dobrze znała zasady i konwenanse, które panowały w towarzystwie. Zdecydowała się jednak zawalczyć o swoje prawo do szczęścia za cenę odrzucenia i potępienia przez ludzi, na których jej wcale nie zależało. Nie przewidziała jednak, że dotknie ją to tak bardzo, co zaowocowało załamaniem psychicznym i, w efekcie, zakończeniem swojego życia.
