„W 80 dni dookoła świata” jako przykład powieści podróżniczo-przygodowej
„W 80 dni dookoła świata” Juliusza Verne'a należy do gatunku powieści przygodowej, który przez wiele dziesięcioleci był niezmiennie niezwykle popularny i trafiał do dużej liczby odbiorców, umożliwiając im przeżywanie niesamowitych wydarzeń razem z bohaterami. Powieść Verne'a opowiada o Filiaszu Foggu, angielskim dżentelmenie, który ze swoim kamerdynerem Passepartout wyrusza w podróż, której założeniem ma być okrążenie ziemi w przeciągu 80 dni. Główna oś dzieła opiera się właśnie na wątku podróży i to z niej wynikają wszystkie przygody, jakie napotkają bohaterowie na swojej drodze, dlatego utwór ten należy do gatunku powieści podróżniczo-przygodowej.
Zasadniczym elementem powieści tego typu jest już wspomniany wątek podróży. Bohaterowie „W 80 dni dookoła świata” przemierzają Europę, Indie, Chiny, Japonię i Amerykę, odwiedzając miasta takie, jak Paryż, Suez, Bombaj, Allahabad, Kalkuta, Hong Kong, Jokohama, San Francisco i Nowy Jork. Dzięki bogatym opisom i wprowadzeniom do poszczególnych rozdziałów czytelnik może wyobrazić sobie obcą i często egzotyczną rzeczywistość dalekich krain, zapoznać się z tamtejszymi obyczajami, tradycjami, religiami, poznać tamtejszą kulturę i mentalność ludzi. Passepartout, jeden z głównych bohaterów, jest szczególnie zainteresowany poznawaniem nowych krajów i często miasta, które zwiedza, poznajemy jego oczami. Szczegóły, jakimi raczy nas autor, czynią powieść bardziej wiarygodną i barwną. Autor nie zapomniał o tym, że każdy z odwiedzanych przez bohaterów krajów rozwijał się inaczej, z czego wynikły różnice w środkach transportu, jakie mieli do dyspozycji. Najczęściej były to kolej bądź statki, jednak w razie konieczności nie wahali się wypróbować środków nietypowych, jak podróż na grzbiecie słonia czy też saniami z doczepionym żaglem.
Podróż jest w tej powieści głównym wątkiem, z niego zaś wynikają kolejne, takie jak podejrzenie, że pan Fogg jest złodziejem, który ukradł dużą sumę pieniędzy z angielskiego banku, miłość między ocaloną przez bohaterów hinduską Audą i głównym bohaterem czy kłopoty, w jakie wpadał Passepartout. Wszystkie przygody bohaterów są związane z podróżą: ocalenie pani Audy, która miała zostać spalona żywcem na stosie pogrzebowym swojego męża, przypadkowe zbezczeszczenie świątyni hinduskiej przez Passepartout, spotkanie z Indianami podczas podróży przez Amerykę i pojmanie Fogga w Liverpoolu. Wydarzenia często bywają bardzo dramatyczne i obfitują w liczne zwroty akcji. Niejednokrotnie wydaje się, że życie bohaterów wisi na włosku, na przykład kiedy Fogg chce rzucić się na ratunek nieszczęsnej kobiecie, nie zważając na tłum hinduskich kapłanów, gotowych go zabić, czy też kiedy Passepartout zostaje porwany przez Siouxów i jego los jest nieznany, a pan Fogg wyrusza mu na ratunek. Wszystkie problemy, na które natykają się postaci, opóźniają ich podróż, dlatego czytelnik za każdym razem zastanawia się nie tylko nad tym, czy dany bohater wyjdzie z przygody cało, ale czy także Foggowi uda się wygrać jego zakład.
Kreacja bohaterów jest także typowa dla powieści przygodowej. Są oni odważni, gotowi do podejmowania każdego ryzyka i umiejący radzić sobie w trudnych sytuacjach. Pan Fogg nie waha się ratować kobiety w opresji i nie ucieka, kiedy zostaje wyzwany na pojedynek, dodatkowo zdecydowany jest wygrać zakład za każdą cenę, dlatego co i rusz wynajmuje i opłaca kolejne środki transportu. Passepartout decyduje się poświęcić własne życie, aby wynieść Audę z płomieni stosu pogrzebowego czy aby odłączyć wagony od lokomotywy pociągu zaatakowanego przez Indian, Auda zaś nie czuje lęku przed podróżą do odległej Anglii i dzielnie radzi sobie w walce z Indianami.
Ostatnim elementem powieści z gatunku przygodowo-podróżniczej jest relacja między faktem podróżowania a bohaterami. To dzięki ich wyprawie poznajemy lepiej ich cechy charakteru, które podczas spokojnego życia w mieście mogłyby się nigdy nie ujawnić. Początkowo Fogga znamy tylko jako zimnego człowieka, który wiedzie rutynowy, spokojny żywot, okazuje się zaś, że jest to człowiek bardzo odważny, pomysłowy, o dobrym sercu i wielkiej sile działania. Gdyby Passepartout nie wybrał się z panem Foggiem w podróż, wiedzielibyśmy o nim tylko tyle, że jest służącym, który stara się dobrze wykonywać swoje obowiązki. Początkowo podczas wyprawy wydaje się on być dość nieostrożnym człowiekiem, z czasem jednak przekonujemy się, że jest dzielny, bystry i potrafi radzić sobie w trudnych sytuacjach. Auda, którą bohaterowie ratują z opresji, wydaje się być jedynie delikatną istotą, pokazuje ona jednak, że potrafi radzić sobie w chwilach niebezpieczeństwa. Podróż najbardziej wpłynęła na życie jej i pana Fogga, których połączyła miłością, odmieniając na zawsze ich życie i przynosząc im szczęście.
