Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie - Geneza utworu

Przypowieść, inaczej - parabola, to gatunek o schematycznej, jednowątkowej fabule i typowych postaciach i zachowaniach. Posiada dwa znaczenia: dosłowne i symboliczne, alegoryczne, które jednak powinno być łatwe do odczytania dla odbiorców. Wydarzenia opisywane w przypowieści służą przedstawieniu jakiejś myśli filozoficznej, religijnej czy moralnej, w Biblii zaś objaśniają one tajemnice Bożego Królestwa i służą celom dydaktycznym. Miejsce wydarzeń w przypowieściach zazwyczaj jest uniwersalne, a wydarzenia są realistyczne i opowiadają o zwyczajnych ludziach. Z przypowieści wynika oczywisty morał. Przypowieści, które opowiedział Chrystus, często bywają zaskakujące, a nawet paradoksalne, ponieważ dobro często zjawia w nich się nieoczekiwanie, co skłania odbiorcę do przemyśleń.

Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie pojawia się w Ewangelii św. Łukasza. Jest opowiedziana przez Jezusa, który został zapytany, co należy czynić, by otrzymać życie wieczne. Według Prawa należy kochać Boga z całego serca, całej duszy, całych sił i całego rozumu, a swojego bliźniego jak siebie samego. Zapytano Jezusa, kogo ma się rozumieć jako bliźniego, odpowiedział więc używając przypowieści.

Należy pamiętać, iż dwa tysiące lat temu między Żydami i Samarytanami istniała głęboka nienawiść. Jezus uczy więc, iż należy być dobrym dla wszystkich ludzi, niezależnie od ich narodowości, pochodzenia, wyznania – każdy człowiek jest naszym bliźnim. Podkreśla, że istnieje uniwersalne prawo moralne, które łączy wszystkich ludzi. Pochwala bezinteresowność, poświęcenie i altruizm. Obecnie dobrym Samarytaninem można nazwać człowieka, który poświęca się dla innych ludzi, nie oczekując niczego w zamian, np. wolontariusza.