Uczniowie w szkole profesora Pimki buntują się przeciwko „upupianiu ich”. Dochodzi między nimi do pojedynku, w którym dzielą się na uczniów niewinnych, którzy się podporządkowują i uczniów zbuntowanych.
Także Józio przez cały czas akcji buntuje się przeciwko nakładanej mu „gębie” – ucznia, nowoczesnego chłopca, ziemiańskiego szlachcica.
Cała powieść jest też wyrazem buntu autora przeciwko narzucaniu w społeczeństwie sztucznej formy jednostce.
Także Józio przez cały czas akcji buntuje się przeciwko nakładanej mu „gębie” – ucznia, nowoczesnego chłopca, ziemiańskiego szlachcica.
Cała powieść jest też wyrazem buntu autora przeciwko narzucaniu w społeczeństwie sztucznej formy jednostce.
