Najpopularniejsze zbiory wierszy Morsztyna noszą tytuły:
„Lutnia" - 1638-1660/1661, wyd. 1844, zawiera ponad dwie setki utworów, w znacznej mierze erotyków, dla których wzorem były utwory Mariniego;
„Kanikuła albo Psia gwiazda" - 1647, wyd. 1874, zbiór ponad 30 wierszy o tematyce miłosnej, stanowiące paralelę między kanikułą (okres upałów) a żarem uczuć - także wzorowane na utworach Mariniego.
Obok tematyki miłosnej poruszał tematy związane z polityką, krytykując szlachtę polską i jej postawę wobec zagrożenia państwa ze strony Tatarów czy Kozaków - widoczne jest to w wierszach „Pospolite ruszenie 1649" oraz „Pieśń w obozie pod Żwańcem 1653". Stworzył nieliczne utwory religijne, np. „Pokutę w kwartanie".
Poezja Morsztyna była w epoce baroku niezwykle oryginalna ze względu na zdolność twórcy do przetwarzania znanych motywów i odświeżania ich na własny sposób, umiejętność gry słownej, konstruowania zaskakujących point oraz tworzenia wysmakowanych konceptów. Wszystkie środki artystycznego wyrazu stanowiły cel sam w sobie i dowodziły o kunszcie artysty, zamiast wyrażać typowe dla epoki baroku duchowe rozdarcie czy moralne dylematy.
Jan Andrzej Morsztyn, herbu Leliwa, urodzony 24 czerwca 1621 roku jest najwybitniejszym z przedstawicieli polskiej poezji barokowej. Tworzył kunsztowne utwory w nurcie dworskim, które stały się wzorem i kanonem dla innych autorów. Zawdzięczamy mu także wiele tłumaczeń zagranicznych utworów. Nie uważał swej twórczości literackiej za najważniejszą sprawę w życiu, ale jego utwory były popularne i krążyły w ręcznych odpisach. Drukiem wyszły dopiero w XIX i XX wieku. Inspiracje czerpał od autorów antycznych (np. Horacy, Owidiusz), łacińskich twórców poantycznych, a także pisarzy włoskich i francuskich. Najważniejszym chyba twórcą, który wpłynął na twórczość Morsztyna, był Giambattista Marino, włoski poeta barokowy, twórca nurtu zwanego marinizmem; to on był twórcą zasady, wedle której celem poezji jest zaskoczenie odbiorcy wyszukanym językiem, pełnym rozbudowanej metaforyki i stosującym zestawienia antytetyczne, bogatym w oryginalne epitety i nietypowe porównania. Wpłynął na Morsztyna także poeta hiszpański - Luis de Gongory - twórca gongoryzmu, zwanego częściej konceptyzmem, który polegał na budowaniu utworów w oparciu o koncept; poezja winna była prowadzić grę z odbiorcą i oddziaływać na wszystkie jego zmysły; środkami stylistycznymi, które stosowano najczęściej, były antytezy, oksymorony i paradoksy. Rodzimym inspiratorem był dla niego Jan Kochanowski.
Najpopularniejsze zbiory wierszy Morsztyna noszą tytuły:
„Lutnia" - 1638-1660/1661, wyd. 1844, zawiera ponad dwie setki utworów, w znacznej mierze erotyków, dla których wzorem były utwory Mariniego;
„Kanikuła albo Psia gwiazda" - 1647, wyd. 1874, zbiór ponad 30 wierszy o tematyce miłosnej, stanowiące paralelę między kanikułą (okres upałów) a żarem uczuć - także wzorowane na utworach Mariniego.
Obok tematyki miłosnej poruszał tematy związane z polityką, krytykując szlachtę polską i jej postawę wobec zagrożenia państwa ze strony Tatarów czy Kozaków - widoczne jest to w wierszach „Pospolite ruszenie 1649" oraz „Pieśń w obozie pod Żwańcem 1653". Stworzył nieliczne utwory religijne, np. „Pokutę w kwartanie".
Poezja Morsztyna była w epoce baroku niezwykle oryginalna ze względu na zdolność twórcy do przetwarzania znanych motywów i odświeżania ich na własny sposób, umiejętność gry słownej, konstruowania zaskakujących point oraz tworzenia wysmakowanych konceptów. Wszystkie środki artystycznego wyrazu stanowiły cel sam w sobie i dowodziły o kunszcie artysty, zamiast wyrażać typowe dla epoki baroku duchowe rozdarcie czy moralne dylematy.
