Sztuka barokowa
Malarstwo: subiektywizm wobec piękna, brzydota jako pełnoprawny środek ekspresji (Rembrandt, Velazquez, Caravaggio). Główne cechy malarstwa baroku to: alegoryczność, iluzjonizm, kontrast, naturalizm. Obrazowano sceny martyrologiczne i mistyczne. Rozwijało się malarstwo pejzażowe i portretowe.
Rzeźba: postacie świętych i mitologiczne. Skupienie się na ruchu, napięciu, przemianie, dynamizmie postaci, jej indywidualizmie, elementach brzydoty.
architektura: monumentalizm i wielkość budowli, obficie zdobione i spiralnie skręcone kolumny. Pałace dekorowano wielkimi okuciami i attykami. Wnętrza ozdabiano stiukami, obrazami i rzeźbami.
architektura: monumentalizm i wielkość budowli, obficie zdobione i spiralnie skręcone kolumny. Pałace dekorowano wielkimi okuciami i attykami. Wnętrza ozdabiano stiukami, obrazami i rzeźbami.
Kontrreformacja
Walka prowadzona przez Kościół katolicki z nurtem reformacji, połączona z reformami wewnątrz katolicyzmu. Główną rolę w kontrreformacji odegrał zakon jezuitów. Podstawę dla kontrreformacji stanowiły uchwały soboru trydenckiego, który obradował w latach 1545 –1563. W Polsce kontrreformacja trwała od 1564 (sprowadzenie jezuitów, przyjęcie przez króla i senat uchwał soboru trydenckiego) do 1768 (zniesienie ograniczeń prawnych dysydentów).
Nurty w literaturze barokowej
Literatura dworska – jej przedstawiciele ulegali zagranicznym wpływom, czerpali z obcych wzorów, przejmowali nowinki ideowe i literackie.Przedstawiciele:
Jan Andrzej Morsztyn – marinizm - przesadnie wyszukana forma: kunsztowne metafory, kwieciste słownictwo (twórca G. Marino);
Jan Andrzej Morsztyn – marinizm - przesadnie wyszukana forma: kunsztowne metafory, kwieciste słownictwo (twórca G. Marino);
Daniel Naborowski – poezja metafizyczna – atmosfera niepewności i sceptycyzmu, tematyka filozoficzna, religijna i erotyczna, wprowadzenie do poezji języka nauki, teologii i filozofii;
Literatura ziemiańska (sarmatyzm) – poeci najczęściej wchodzili w skład ziemiańskiej szlachty, opisywali wzór życia na wsi, chwalili naturę .
Przedstawiciel: Wacław Potocki
Sarmatyzm
Sarmatyzm wywodził się z przekonania, że polska szlachta pochodzi od starożytnego ludu Sarmatów. Po przodkach szlachta rzekomo odziedziczyła odwagę, męstwo, dobroduszność, gościnność oraz umiłowanie wolności. Typowa literatura sarmacka to „Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska”.
Literatura plebejska
Literatura plebejska (miejska) – miasto i problemy jego mieszkańców. Główny bohater literatury plebejskiej to sowizdrzał, który obserwował, obnażał, komentował i wyśmiewał niedoskonałości świata, to postać niepokorna, wesołek i błazen.
Przedstawiciel: Jan z Kijan.
Sielanka -> renesans; Szymon Zimorowic Roksolanki, to jest ruskie panny.
Epopeja -> antyk; Wacław Potocki Transakcja wojny chocimskiej.
Pamiętnik – opowiadanie z pewnym dystansem czasowym o wydarzeniach, w których autor występował jako uczestnik bądź naoczny świadek; Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki.
Hagiografia -> średniowiecze; Piotr Skarga Żywoty Świętych.
Kazanie-> średniowiecze; Piotr Skarga Kazania sejmowe.
Romans – gatunek epiki przepowieściowej, utwór przygodowo – awanturniczy z powikłaną intrygą, zwłaszcza miłosną, Samuel Twardowski Nadobna Paskwalina.
Główne gatunki literackie baroku
Sonet ->renesans; Jan Andrzej Morsztyn Do trupa.Sielanka -> renesans; Szymon Zimorowic Roksolanki, to jest ruskie panny.
Epopeja -> antyk; Wacław Potocki Transakcja wojny chocimskiej.
Pamiętnik – opowiadanie z pewnym dystansem czasowym o wydarzeniach, w których autor występował jako uczestnik bądź naoczny świadek; Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki.
Hagiografia -> średniowiecze; Piotr Skarga Żywoty Świętych.
Kazanie-> średniowiecze; Piotr Skarga Kazania sejmowe.
Romans – gatunek epiki przepowieściowej, utwór przygodowo – awanturniczy z powikłaną intrygą, zwłaszcza miłosną, Samuel Twardowski Nadobna Paskwalina.
