Franciszek z Asyżu jako przykład doskonałego świętego
„Kwiatki św. Franciszka” to adaptacja łacińskich legend, które narosły wokół postaci świętego Franciszka z Asyżu i jego uczniów. Utwór spisał w drugiej połowie XIV wieku anonimowy Toskańczyk. Tytuł nawiązuje do języka kwiatów, które symbolizują różne cechy, zalety, wady czy pojęcia etyczne, a należy go tłumaczyć jako cnoty franciszkańskie. Dzieło przepełnione jest nastrojem radości, głębokiej, dziecięcej wiary i prostoty, nie ma w nim nużącego dydaktyzmu. Jak wskazuje tytuł, głównym bohaterem jest święty Franciszek, założyciel nowego zakonu, który poprzez swoje pobożne życie stał się ideałem średniowiecznego świętego.
Ze źródeł historycznych wiemy, że Franciszek urodził się w Asyżu w zamożnej rodzinie kupieckiej. Jego ojciec, Pietro Bernardone, był sukiennikiem. Franciszek kształcił się w szkole parafialnej przy kościele świętego Jerzego. W 1205 roku zaczęła się jego wielka przemiana duchowa. W świątyni San Damiano usłyszał głos Chrystusa, który nakazał mu odbudować kościół. Franciszek sprzedał swojego konia oraz kilka beli sukna ze sklepu jego ojca, przez co popadł z nim w konflikt. Sąd biskupi nakazał mu oddać pieniądze ojcu, więc Franciszek oddał je wraz ze swoimi szatami, pozostając tylko we włosienicy, oraz powiedział, że nie ma ojca. Odtąd rozpoczęła się jego nowa droga życiowa - droga miłości, pokory i pokuty. W 1208 roku Franciszek zrezygnował ze stroju eremity i przywdział prostą, brązową tunikę, która uchodziła za strój, jaki nosi tylko plebs. Zaczął swoją działalność publiczną, wzywając ludzi do pokuty. Dołączyli do niego Bernard z Quintavalle oraz Piotr z Cattani, a także Idzi z Asyżu. W 1209 roku papież Innocenty III przyjął regułę franciszkańską.
O ile ze źródeł możemy zaczerpnąć prawdę historyczną o życiu założyciela klasztoru żebraczego, dzięki „Kwiatkom świętego Franciszka” poznajemy jego osobowość. Był człowiekiem przepełnionym pokorą i miłością do Boga oraz bliźnich. Wyrzekł się wszystkiego, co posiadał, chcąc jedynie sławić Stwórcę i nawracać innych ludzi. Posiadał wspaniały dar wymowy, przez co uwielbiały go tłumy, które pod wpływem jego kazań odmieniały swoje życie. Dzięki swemu świadectwu przekonał wielu grzeszników do nawrócenia. Jego charyzmatyczna osobowość przyciągała innych, którzy wstępowali w szeregi jego zakonu, by móc pójść w jego ślady. Swoim braciom zawsze służył radą i wsparciem, a chociaż czasem wydawał się być dla nich srogi, wszystko zawsze czynił dla ich dobra. Przykładem wystawienia na próbę jednego z braci było skarcenie Anioła i nakazanie mu, by poszedł do zbójców, których przegonił, i błagał ich o wybaczenie. Brat Anioł ryzykował swoje życie, ale Franciszek bezgranicznie ufał Bogu i wiedział, że zawsze uratuje On swoje sługi od nieszczęścia. Tak też się stało, a dzięki temu trzech zbójców nawróciło się. Chociaż postać Franciszka pokazuje świętość tak wielką, że jest ona dla nas niepojęta, nie jest to człowiek wolny od wszelkich wad. Zdarzyło mu się wpaść w gniew z powodu brata Bernarda, który nie przybył na jego zawołanie. Franciszek szybko opamiętał się i nadał sobie pokutę za ten grzech. Nam może się on wydać drobiazgiem, ale dla świętego był on wielką zmazą. Błąd, który popełnił, był niewielki, ale pokazuje, że święty wcale nie musi być człowiekiem idealnym, który nie popełnia nigdy żadnych występków. W ten sposób postać Franciszka staje się bliska czytelnikowi, o wiele bardziej przystępna, niż doskonałego ascety – Aleksego, znanego z „Legendy o świętym Aleksym”. Aleksy był człowiekiem, który odszedł od ludzi, by w samotności poszukiwać Boga. Franciszek nie stroni od tłumów, ponieważ za swoją misję uważa nauczanie ich. Franciszek jest „ludzki”, nie stara się zaprzeczyć temu, że jest człowiekiem. Dlatego stanowi bliski ludziom wzór świętego. Wiara, którą wyznaje, jest radosna i pełna szczęśliwego uwielbienia Boga, nie polega na umartwianiach i zadawaniu sobie cierpień, tylko sławieniu Bożej chwały, najlepiej razem z naturą, której częścią jest człowiek.
Franciszek z Asyżu przez całe swoje życie był świadectwem świętości. Wyrzekł się bogactwa, by żyć tak, jak Chrystus – w ubóstwie. Poświęcił się nauczaniu innych ludzi, sławiąc wielkość Stwórcy. Kochał całe Boże stworzenie, nie tylko ludzi, ale też zwierzęta i rośliny. Nawrócił ptaki i wilka z Gubbio, a na miejsce modlitwy często wybierał las. Jednocześnie jego wiara jest tak prosta, niemal dziecięca, że trudno się nią nie wzruszyć. Franciszek jest świętym doskonałym, ponieważ jest przede wszystkim człowiekiem o wielkiej wrażliwości, gotowym nieść pomoc innym. Dlatego stanowi on najlepszy przykład do naśladowania – przykład bezinteresownej miłości, głębokiej, szczerej wiary oraz umiłowania pokory.
„Kwiatki świętego Franciszka” jako wykładnia filozofii franciszkańskiej
„Kwiatki św. Franciszka” to adaptacja łacińskich legend, które narosły wokół postaci świętego Franciszka z Asyżu i jego uczniów. Utwór spisał w drugiej połowie XIV wieku anonimowy Toskańczyk. Tytuł nawiązuje do języka kwiatów, które symbolizują różne cechy, zalety, wady czy pojęcia etyczne, a należy go tłumaczyć jako cnoty franciszkańskie. Dzieło przepełnione jest nastrojem radości, głębokiej, dziecięcej wiary i prostoty, nie ma w nim nużącego dydaktyzmu. Głównymi bohaterami utworu są franciszkańscy święci, którzy poprzez świadectwo swojego życia pokazują, jak osiągnąć świętość.
Pierwszym elementem franciszkańskiej filozofii jest wyzbycie się dóbr materialnych i życie w ubóstwie, tak jak nakazał Jezus, i jak uczynili to Franciszek i brat Bernard. Majątek powoduje, że człowiek odwraca swoją uwagę od religii i martwi się tylko tym, jak swój stan posiadania utrzymać lub zwiększyć. Bóg powinien być na pierwszym miejscu piramidy wartości, dlatego jeżeli szczyt zajmują pieniądze, znaczy to, że z życiem ludzkim jest coś w nie w porządku i trzeba to naprawić. Warunek ten na pewno wydaje się zbyt ogromnym poświęceniem dla większości ludzi, którzy lubią umilać sobie żywot doczesny dobrami materialnymi. Nie jest to potępione, jednak należy znać umiar i pamiętać, że to Bóg, a nie majątek ma znajdować się na pierwszym miejscu. Wyrzeczenia prowadzą człowieka do pokory, która jest konieczna do zbawienia. Wie o tym Franciszek, który chce nauczyć pokory brata Macieja i nakazuje mu usługiwać wszystkim innym braciom, co ten wykonuje bez słowa skargi.
Kiedy człowiek porzuci doczesne sprawy, swoje życie powinien spędzić jak najlepiej, to jest na kontemplacji Boga i Jego miłości. Osiągnąć to można poprzez podziwianie i umiłowanie całego stworzenia. Człowiek jest częścią natury, którą powołał do istnienia Bóg, dlatego kiedy człowiek sławi dzieła Boże, sławi także Stwórcę. Sama natura także oddaje Bogu cześć, co pokazuje kazanie do ptaków Franciszka oraz nauczanie ryb przez Antoniego. Poza tym przyroda niesie człowiekowi ukojenie i radość. Obcowanie z nią napełnia szczęściem, ponieważ jest piękna, dobra i doskonała. Dlatego Franciszek i inni bracia często na miejsce modlitwy wybierają leśne polany. Natura nie grzeszy, robi to wyłącznie człowiek.
Cześć oddawać Stwórcy należy poprzez okazywanie wdzięczności za to, co od Niego otrzymujemy. Czyli za wszystko: zdrowie, majątek, otaczające piękno natury... Tę wdzięczność okazywać mamy nie poprzez powtarzanie, żeśmy marni niczym proch i niegodni niczego poza potępieniem, a przez radość ze szczęścia, jakim zostaliśmy obdarzeni. Należy pamiętać, że franciszkanizm to filozofia radosna – mnisi nie mają chodzić po świecie z ponurą miną, tylko nieść dobrą nowinę, nawracać nie przez groźby kar piekielnych, a przez pokazywanie, jak cudowny jest Bóg!
Kolejny element franciszkańskiej filozofii, bardzo istotny, to miłość do bliźniego. Bliźniego, to znaczy każdego człowieka na świecie. Miłować należy rodzinę i przyjaciół, obcych i wrogów, trzeba wybaczać im ich błędy i samemu prosić ich o wybaczenie. Mówił o tym Chrystus, kiedy przytoczył opowieść o miłosiernym Samarytaninie, który przyniósł pomoc swojemu odwiecznemu wrogowi. Franciszek nakazuje bratu Aniołowi, by pobiegł za zbójcami, których wyrzucił, i błagał ich o wybaczenie, ponieważ nawet jeżeli zeszli oni na drogę występku, to wciąż są jego bliźnimi. Nawrócić człowieka można poprzez okazywanie mu dobroci, a nie pokazywanie, że wszyscy inni są tak samo źli, jak on.
Filozofia franciszkańska jest jednym z najpiękniejszych prądów religii chrześcijańskiej, ponieważ jest ona pełna radości, szczęścia i umiłowania dobra, jakie daje nam Bóg. Nie grozi wiecznymi karami, jakie spotkają człowieka po śmierci, tylko nawraca poprzez dawanie dobrych przykładów prawdziwej świętości i wielkości Stwórcy. Z „Kwiatków świętego Franciszka” tchnie atmosfera spokoju, dziecięcej wiary i dobrotliwości, co zdecydowało o ponadczasowej popularności tego dzieła.
„Kwiatki św. Franciszka” to adaptacja łacińskich legend, które narosły wokół postaci świętego Franciszka z Asyżu i jego uczniów. Utwór spisał w drugiej połowie XIV wieku anonimowy Toskańczyk. Tytuł nawiązuje do języka kwiatów, które symbolizują różne cechy, zalety, wady czy pojęcia etyczne, a należy go tłumaczyć jako cnoty franciszkańskie. Dzieło przepełnione jest nastrojem radości, głębokiej, dziecięcej wiary i prostoty, nie ma w nim nużącego dydaktyzmu. Jak wskazuje tytuł, głównym bohaterem jest święty Franciszek, założyciel nowego zakonu, który poprzez swoje pobożne życie stał się ideałem średniowiecznego świętego.
Ze źródeł historycznych wiemy, że Franciszek urodził się w Asyżu w zamożnej rodzinie kupieckiej. Jego ojciec, Pietro Bernardone, był sukiennikiem. Franciszek kształcił się w szkole parafialnej przy kościele świętego Jerzego. W 1205 roku zaczęła się jego wielka przemiana duchowa. W świątyni San Damiano usłyszał głos Chrystusa, który nakazał mu odbudować kościół. Franciszek sprzedał swojego konia oraz kilka beli sukna ze sklepu jego ojca, przez co popadł z nim w konflikt. Sąd biskupi nakazał mu oddać pieniądze ojcu, więc Franciszek oddał je wraz ze swoimi szatami, pozostając tylko we włosienicy, oraz powiedział, że nie ma ojca. Odtąd rozpoczęła się jego nowa droga życiowa - droga miłości, pokory i pokuty. W 1208 roku Franciszek zrezygnował ze stroju eremity i przywdział prostą, brązową tunikę, która uchodziła za strój, jaki nosi tylko plebs. Zaczął swoją działalność publiczną, wzywając ludzi do pokuty. Dołączyli do niego Bernard z Quintavalle oraz Piotr z Cattani, a także Idzi z Asyżu. W 1209 roku papież Innocenty III przyjął regułę franciszkańską.
O ile ze źródeł możemy zaczerpnąć prawdę historyczną o życiu założyciela klasztoru żebraczego, dzięki „Kwiatkom świętego Franciszka” poznajemy jego osobowość. Był człowiekiem przepełnionym pokorą i miłością do Boga oraz bliźnich. Wyrzekł się wszystkiego, co posiadał, chcąc jedynie sławić Stwórcę i nawracać innych ludzi. Posiadał wspaniały dar wymowy, przez co uwielbiały go tłumy, które pod wpływem jego kazań odmieniały swoje życie. Dzięki swemu świadectwu przekonał wielu grzeszników do nawrócenia. Jego charyzmatyczna osobowość przyciągała innych, którzy wstępowali w szeregi jego zakonu, by móc pójść w jego ślady. Swoim braciom zawsze służył radą i wsparciem, a chociaż czasem wydawał się być dla nich srogi, wszystko zawsze czynił dla ich dobra. Przykładem wystawienia na próbę jednego z braci było skarcenie Anioła i nakazanie mu, by poszedł do zbójców, których przegonił, i błagał ich o wybaczenie. Brat Anioł ryzykował swoje życie, ale Franciszek bezgranicznie ufał Bogu i wiedział, że zawsze uratuje On swoje sługi od nieszczęścia. Tak też się stało, a dzięki temu trzech zbójców nawróciło się. Chociaż postać Franciszka pokazuje świętość tak wielką, że jest ona dla nas niepojęta, nie jest to człowiek wolny od wszelkich wad. Zdarzyło mu się wpaść w gniew z powodu brata Bernarda, który nie przybył na jego zawołanie. Franciszek szybko opamiętał się i nadał sobie pokutę za ten grzech. Nam może się on wydać drobiazgiem, ale dla świętego był on wielką zmazą. Błąd, który popełnił, był niewielki, ale pokazuje, że święty wcale nie musi być człowiekiem idealnym, który nie popełnia nigdy żadnych występków. W ten sposób postać Franciszka staje się bliska czytelnikowi, o wiele bardziej przystępna, niż doskonałego ascety – Aleksego, znanego z „Legendy o świętym Aleksym”. Aleksy był człowiekiem, który odszedł od ludzi, by w samotności poszukiwać Boga. Franciszek nie stroni od tłumów, ponieważ za swoją misję uważa nauczanie ich. Franciszek jest „ludzki”, nie stara się zaprzeczyć temu, że jest człowiekiem. Dlatego stanowi bliski ludziom wzór świętego. Wiara, którą wyznaje, jest radosna i pełna szczęśliwego uwielbienia Boga, nie polega na umartwianiach i zadawaniu sobie cierpień, tylko sławieniu Bożej chwały, najlepiej razem z naturą, której częścią jest człowiek.
Franciszek z Asyżu przez całe swoje życie był świadectwem świętości. Wyrzekł się bogactwa, by żyć tak, jak Chrystus – w ubóstwie. Poświęcił się nauczaniu innych ludzi, sławiąc wielkość Stwórcy. Kochał całe Boże stworzenie, nie tylko ludzi, ale też zwierzęta i rośliny. Nawrócił ptaki i wilka z Gubbio, a na miejsce modlitwy często wybierał las. Jednocześnie jego wiara jest tak prosta, niemal dziecięca, że trudno się nią nie wzruszyć. Franciszek jest świętym doskonałym, ponieważ jest przede wszystkim człowiekiem o wielkiej wrażliwości, gotowym nieść pomoc innym. Dlatego stanowi on najlepszy przykład do naśladowania – przykład bezinteresownej miłości, głębokiej, szczerej wiary oraz umiłowania pokory.
„Kwiatki świętego Franciszka” jako wykładnia filozofii franciszkańskiej
„Kwiatki św. Franciszka” to adaptacja łacińskich legend, które narosły wokół postaci świętego Franciszka z Asyżu i jego uczniów. Utwór spisał w drugiej połowie XIV wieku anonimowy Toskańczyk. Tytuł nawiązuje do języka kwiatów, które symbolizują różne cechy, zalety, wady czy pojęcia etyczne, a należy go tłumaczyć jako cnoty franciszkańskie. Dzieło przepełnione jest nastrojem radości, głębokiej, dziecięcej wiary i prostoty, nie ma w nim nużącego dydaktyzmu. Głównymi bohaterami utworu są franciszkańscy święci, którzy poprzez świadectwo swojego życia pokazują, jak osiągnąć świętość.
Pierwszym elementem franciszkańskiej filozofii jest wyzbycie się dóbr materialnych i życie w ubóstwie, tak jak nakazał Jezus, i jak uczynili to Franciszek i brat Bernard. Majątek powoduje, że człowiek odwraca swoją uwagę od religii i martwi się tylko tym, jak swój stan posiadania utrzymać lub zwiększyć. Bóg powinien być na pierwszym miejscu piramidy wartości, dlatego jeżeli szczyt zajmują pieniądze, znaczy to, że z życiem ludzkim jest coś w nie w porządku i trzeba to naprawić. Warunek ten na pewno wydaje się zbyt ogromnym poświęceniem dla większości ludzi, którzy lubią umilać sobie żywot doczesny dobrami materialnymi. Nie jest to potępione, jednak należy znać umiar i pamiętać, że to Bóg, a nie majątek ma znajdować się na pierwszym miejscu. Wyrzeczenia prowadzą człowieka do pokory, która jest konieczna do zbawienia. Wie o tym Franciszek, który chce nauczyć pokory brata Macieja i nakazuje mu usługiwać wszystkim innym braciom, co ten wykonuje bez słowa skargi.
Kiedy człowiek porzuci doczesne sprawy, swoje życie powinien spędzić jak najlepiej, to jest na kontemplacji Boga i Jego miłości. Osiągnąć to można poprzez podziwianie i umiłowanie całego stworzenia. Człowiek jest częścią natury, którą powołał do istnienia Bóg, dlatego kiedy człowiek sławi dzieła Boże, sławi także Stwórcę. Sama natura także oddaje Bogu cześć, co pokazuje kazanie do ptaków Franciszka oraz nauczanie ryb przez Antoniego. Poza tym przyroda niesie człowiekowi ukojenie i radość. Obcowanie z nią napełnia szczęściem, ponieważ jest piękna, dobra i doskonała. Dlatego Franciszek i inni bracia często na miejsce modlitwy wybierają leśne polany. Natura nie grzeszy, robi to wyłącznie człowiek.
Cześć oddawać Stwórcy należy poprzez okazywanie wdzięczności za to, co od Niego otrzymujemy. Czyli za wszystko: zdrowie, majątek, otaczające piękno natury... Tę wdzięczność okazywać mamy nie poprzez powtarzanie, żeśmy marni niczym proch i niegodni niczego poza potępieniem, a przez radość ze szczęścia, jakim zostaliśmy obdarzeni. Należy pamiętać, że franciszkanizm to filozofia radosna – mnisi nie mają chodzić po świecie z ponurą miną, tylko nieść dobrą nowinę, nawracać nie przez groźby kar piekielnych, a przez pokazywanie, jak cudowny jest Bóg!
Kolejny element franciszkańskiej filozofii, bardzo istotny, to miłość do bliźniego. Bliźniego, to znaczy każdego człowieka na świecie. Miłować należy rodzinę i przyjaciół, obcych i wrogów, trzeba wybaczać im ich błędy i samemu prosić ich o wybaczenie. Mówił o tym Chrystus, kiedy przytoczył opowieść o miłosiernym Samarytaninie, który przyniósł pomoc swojemu odwiecznemu wrogowi. Franciszek nakazuje bratu Aniołowi, by pobiegł za zbójcami, których wyrzucił, i błagał ich o wybaczenie, ponieważ nawet jeżeli zeszli oni na drogę występku, to wciąż są jego bliźnimi. Nawrócić człowieka można poprzez okazywanie mu dobroci, a nie pokazywanie, że wszyscy inni są tak samo źli, jak on.
Filozofia franciszkańska jest jednym z najpiękniejszych prądów religii chrześcijańskiej, ponieważ jest ona pełna radości, szczęścia i umiłowania dobra, jakie daje nam Bóg. Nie grozi wiecznymi karami, jakie spotkają człowieka po śmierci, tylko nawraca poprzez dawanie dobrych przykładów prawdziwej świętości i wielkości Stwórcy. Z „Kwiatków świętego Franciszka” tchnie atmosfera spokoju, dziecięcej wiary i dobrotliwości, co zdecydowało o ponadczasowej popularności tego dzieła.
