Edith Nesbit – biografia
Edith Nesbit – angielska pisarka i poetka, autorka głównie powieści dla dzieci. Urodziła się 15 sierpnia 1858 r. w Kennington, zmarła 4 maja 1924 r. w New Romney.Pisarka była najmłodszym dzieckiemi Johna Collisa Nesbita, z zawodu chemika, który prowadził też szkołę rolniczą. Kiedy Edith miała cztery lata, jej ojciec zmarł. Wówczas jej rodzina wielokrotnie się przeprowadzała – również poza granice Anglii. W efekcie młoda Edith ciągle zmieniała szkoły i miała coraz słabszy kontakt z matką i rodzeństwem. To jak duży wpływ miała ciągła zmiana szkół na jej późniejsze życie i twórczość, wyznała w autobiograficznym utworze „My school – days”.
W 1880 r. w Londynie wyszła za mąż za urzędnika bankowego Huberta Blanda, a zaraz potem urodził się ich pierwszy syn Paul. W tym czasie Bland utrzymywał też kontakty seksualne z Maggie Doran (miał z nią dziecko), a także z Alice Hoatson – przyjaciółką Edith. Edith to jednak nie przeszkadzało, a dwoje dzieci Huberta i Alice właściwie uznała za własne. Sama miała czwórkę dzieci: Paula, Mary Iris, Fabiana. Kwestia wierności małżeńskiej dla Edith i Huberta nie dużego znaczenia, o czym świadczy też fakt, że Edith podkochiwała się w George’u Bernardzie Shaw, a oprócz niego miała też wielu adoratorów. Pisarka uważała się za kobietę wyzwoloną i tak też była oceniania przez otoczenie (nosiła krótkie suknie i miała krótko przystrzyżone włosy, co było dość nietypowe w czasach wiktoriańskich). Mimo to dystansowała się (podobnie jak jej mąż) od działań sufrażystek.
Wspólnie z mężem przejawiali poglądy socjalistyczne i związani byli z fabianami (dlatego Fabian Bland stał się pseudonimem literackim, pod którym napisali dwie książki poświęcone ruchowi socjalistycznemu; Fabian to także imię ich najmłodszego syna).
W 1899 r. rodzina Blandów przeniosła się do Well Hall, Eltham. Zamieszkała w trzypiętrowym domu otoczonym sadami i polami uprawnymi. Miał to być ich dom przez kolejne 22 lata. Edith w kręgach towarzyskich uchodziła za osobę hojną i niezwykle gościnną. Często była gospodarzem imprez w Well Hall, na które zapraszała wielu przyjaciół zarówno z kręgów literackich, jak i z Towarzystwa Fabiańskiego.
Edith swój pierwszy utwór dla dzieci – „Girls’ Own Paper” –ukończyła w 1897 r. Niedługo potem (1899) spod jej pióra wyszedł też pierwszy tom o rodzinie Bastablów („Poszukiwacze skarbu”). Jednak największą sławę przyniosły jej powieści, w tym fantastyczna trylogia „Pięcioro dzieci i coś”.
Mąż Hubert zmarł na serce w 1914 r. W tym czasie Edith sama poważnie chorowała na wrzody dwunastnicy. W konsekwencji coraz mniej tworzyła. W 1917 r. mimo sprzeciwu dzieci ponownie wyszła za mąż za Thomasa Terry'ego Tuckera, który był inżynierem okrętowym. Mimo że był on katolikiem, Edith nigdy nie przeszła na katolicyzm.
Pisarka zmarła w 1924 r. po długotrwałej chorobie. Pochowano ją w St. Mary’s in the Marsch.
Charakterystyka twórczości
Edith Nesbit swoje pierwsze utwory zaczęła pisać już jako nastolatka, by pomóc finansowo rodzinie. Od samego początku przejawiała wyjątkowy talent artystyczny i literacki. Po pierwszym utworze, który zawierał wspomnienie z lat szkolnych („Girls’ Own Paper”), przyszła pora na opowieści o rodzinie Bastablów – „Poszukiwacze skarbu” i jej kontynuacje: „Złota Księga Bastablów” (1901) i „Przygody młodych Bastablów” (1904).Największą sławę i światowy rozgłos przyniosła jej jednak fantastyczna trylogia „Pięcioro dzieci i coś”, a także „Feniks i dywan”, „Historia amuletu” oraz realistyczno-sentymentalna powieść „Przygoda przyjeżdża pociągiem”. Wszystkie te powieści napisała w latach 1902-1906.
Nesbit w światowej literaturze uchodzi nawet za prekursorkę angielskiej literatury dziecięcej. Wymieniana jest obok chociażby Jamesa Barrie’ego i Frances Hodgson Burnett za przedstawicielkę „złotego wieku powieści dla dzieci”. Uznaje się ją ponadto za twórczynię realistycznej powieści przygodowej dla dzieci.
W jej utworach współgrają realia współczesnej Wielkiej Brytanii razem z realiami świata fantastycznego. Dlatego też nie bez powodu mówi się o Nesbit jako o prekursorce nowoczesnej literatury fantastycznej.
Duży wpływ na jej twórczość wywarł H.G. Wells (to jemu został poświęcony rozdział w „Historii amuletu”). Wells oraz Rudyard Kipling darzyli ją wielkim podziwem, a jej twórczość wzbudzała w nich niemałe uznanie i szacunek.
Twórczość Nesbit była wzorem dla późniejszych autorów powieści dla dzieci. Z jej bogatego dorobku korzystał m.in. C.S. Lewis, który w „Siostrzeńcu czarodzieja” wspomina o Bastablach. Autorzy powieści dla dorosłych (np. Agatha Christie) również czynili w swoich dziełach aluzje do utworów Nesbit.
Powieści takie jak „Przygoda przyjeżdża pociągiem”, „Pięcioro dzieci i coś” oraz „Feniks i dywan” zostały nawet zekranizowane.
Wybrane utwory
• „Poszukiwacze skarbu”• „Księga smoków”
• „Złota Księga Bastablów”
• „Pięcioro dzieci i coś”
• „Przygody młodych Bastablów”, także: „Nowi poszukiwacze skarbów”
• „Feniks i dywan”
• „Przygoda przyjeżdża pociągiem”, także: „Pociągi jadą do taty”
• „Historia amuletu”
• „Zaczarowany zamek”.