Aldous Huxley - biografia i twórczość
Aldous Huxley (1894-1963) – angielski pisarz, poeta, humanista i pacyfista. Urodził się 26 lipca 1894 roku w Godalming (Anglia) jako trzeci syn pisarza Leonarda Huxleya i Julii Arnold. Początkowo edukowany jest w domu przez rodziców, następnie w elitarnej szkole Eton College. Matka Huxleya umiera w 1908 roku. Dwa lata później Aldous doznaje ciężkiej choroby oczu, na skutek której zostaje niemalże pozbawiony wzroku (częściowa ślepota uniemożliwia mu wstąpienie do armii i udział w I wojnie światowej). Po pewnym czasie choroba ustępuje i Huxley rozpoczyna studia nad literaturą na Balliol College w Oxfordzie.Aby uniezależnić się od rodziny podejmuje się rozmaitych prac dorywczych. Przez rok pracuje jako nauczyciel francuskiego w Eton (jednym z jego uczniów jest przyszły pisarz – George Orwell). W latach 20-tych nawiązuje współpracę w magazynami „Athenaeum” i „Westminster Gazzette”. Przez pewien czas pracuje także w fabryce chemicznej „Brunner and Mond” w Billingham (część doświadczeń z tego okresu życia zostanie zawartych w powieści „Nowy, wspaniały świat”).
W 1919 roku młody pisarz poślubia Belgijkę Marię Nys. Para ma jednego syna – Matthiew. Małżeństwo przez kilka lat mieszka we Włoszech.
W 1921 roku zostaje wydana pierwsza powieść Huxleya, satyryczny utwór „Crome Yellow”. Zaledwie kilka lat później, w 1932 roku, ukazuje się najbardziej znane dzieło pisarza – antyutopia „Nowy, wspaniały świat”, ukazująca wizję przyszłego społeczeństwa, podporządkowanego jednej ideologii.
W 1937 roku Huxley przeprowadza się do Kalifornii. Tam zapoznaje się m.in. z naukami Jiddu Krishnamurti (będzie się nimi inspirował aż do końca swego życia) i nawiązuje współpracę ze słynnym, hollywoodzkim studiem MGM (pracuje przy scenariuszach takich filmów jak: „Madame Curie”, „Duma i Uprzedzenie” czy „Jane Eyre”).
W kolejnych dziełach Huxleya („Filozofia wieczysta”, „Drzwi percepcji”, „Niebo i piekło”) pojawiają się coraz częściej nawiązania do mistycyzmu, filozofii Wschodu, a także wątki własnych doświadczeń ze środkami psychoaktywnymi (LSD i meskaliną).
W 1955 roku umiera żona pisarza, Maria. Rok później Huxley poślubia Laurę Archera. Wkrótce dowiaduje się, że jest chory na raka. W tym czasie powstaje utopijna powieść „Wyspa”, ukazująca wizję społeczeństwa idealnego (opozycyjną do obrazu zawartego w „Nowym, wspaniałym świecie”). Huxley umiera 22 listopada 1963 roku w Hollywood. Jego prochy zostają umieszczone w rodzinnym grobowcu w Compton.
Najważniejsze dzieła
1916 – „The Burning Wheel” (poezje),1917 – „Jonah” (poezje),
1920 – „Limbo” (opowiadania),
„Leda” (poezje),
1921 – „Crome Yellow” (powieść),
1922 – „Śmiertelne zwoje” (opowiadania),
1923 – „W cudacznym korowodzie” (powieść),
„On the Margin” (eseje),
1925 – „Along the Road” (eseje),
1926 – „Dwie lub trzy Gracje” (opowiadania),
„Eseje stare i nowe”,
1930 – „Brief Candles” (opowiadania),
1931 – „Music at Night” (eseje),
1932 – „Nowy, wspaniały świat” (powieść),
1938 – „Uśmiech Giocondy” (opowiadania),
1944 – „Czas musi stanąć” (powieść),
1945 – „Filozofia wieczysta” (eseje),
1952 – „Diabły z Loudun” (powieść),
1954 – „Drzwi percepcji” (eseje),
1955 – „Geniusz i Bogini” (powieść),
1956 – „Niebo i piekło” (eseje),
1962 – „Wyspa” (powieść),
1963 – „Literature and Science” (eseje).
