Śmiało można założyć, że ojczyzna to najpopularniejszy motyw w literaturze polskiej. Patriotyzm, ubolewanie nad losem Polski, dzieje walk o niepodległość, rewolucje, powstania, bunty – oto tematy utworów podejmujących motyw ojczyzny. Wątek troski o ojczyznę można odnaleźć już w dziełach Kochanowskiego („Pieśń o spustoszeniu Podola”, tragedia „Odprawa posłów greckich”). Epoką, która szczególnie uczula czytelników na losy Rzeczypospolitej, jest oświecenie. Ówczesna sytuacja Polski (wzrost znaczenia magnaterii, zagrożenie za strony sąsiednich państw) w połączeniu z oświeceniową filozofią daje początek takim dziełom jak: „Przestrogi dla Polski” Stanisław Staszica, „O skutecznym rad sposobie” Stanisława Konarskiego oraz „Listy Anonima” Kołłątaja.
Zupełnie inną postać przyjmuje patriotyzm twórców romantyzmu. W dziełach Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego cz Norwida, wolność ojczyzny to wielki, upragnione cel, dla którego warto poświęcić wszystko. Sama ojczyzna jest często ukazywana (w literaturze i sztuce) poprzez personifikacje: Matki Polski, kobiety zakutej w kajdany, kobiety wrzuconej do grobu. Walka o ojczyznę jest głównym motywem wszystkich utworów podejmujących wątek narodowych powstań (ale to już oddzielny motyw…) i zrywów. Utwory wielkich pozytywistów – Żeromskiego („Syzyfowe prace”), Orzeszkowej („Nad Niemnem”), Sienkiewicza („Trylogia”), Konopnickiej (głównie poezja) – pomimo walki z cenzurą odważnie podejmowały wątki patriotycznych walk i skutków dwóch powstań.
Młoda Polska przyniosła polski dramat narodowy, surowo rozprawiający się z mitem powstańczego zrywu – „Wesele” Wyspiańskiego. XX wiek to z kolei czas decydującej walki o wolność i kształt ojczyzny. Wątek ten jest podejmowany w większości dzieł dotyczących II wojny światowej i czasów powojennych (literackie
Zupełnie inną postać przyjmuje patriotyzm twórców romantyzmu. W dziełach Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego cz Norwida, wolność ojczyzny to wielki, upragnione cel, dla którego warto poświęcić wszystko. Sama ojczyzna jest często ukazywana (w literaturze i sztuce) poprzez personifikacje: Matki Polski, kobiety zakutej w kajdany, kobiety wrzuconej do grobu. Walka o ojczyznę jest głównym motywem wszystkich utworów podejmujących wątek narodowych powstań (ale to już oddzielny motyw…) i zrywów. Utwory wielkich pozytywistów – Żeromskiego („Syzyfowe prace”), Orzeszkowej („Nad Niemnem”), Sienkiewicza („Trylogia”), Konopnickiej (głównie poezja) – pomimo walki z cenzurą odważnie podejmowały wątki patriotycznych walk i skutków dwóch powstań.
Młoda Polska przyniosła polski dramat narodowy, surowo rozprawiający się z mitem powstańczego zrywu – „Wesele” Wyspiańskiego. XX wiek to z kolei czas decydującej walki o wolność i kształt ojczyzny. Wątek ten jest podejmowany w większości dzieł dotyczących II wojny światowej i czasów powojennych (literackie
