Mikołaj Rej – biografia
Mikołaj Rej (herbu Oksza) urodził się 4 lutego 1505 roku w Żurawnie pod Haliczem. Jego ojcem był zamożny, ale nie wykształcony szlachcic. Mikołaj edukację rozpoczął w Skalbmierzu, a następnie kontynuował naukę we Lwowie. Od 1518-1519 roku studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przebywał także na dworze Andrzeja Tęczyńskiego. Pobyt ten pozwolił mu zdobyć rozległą wiedzę w dziedzinie literatury i sztuki. Po śmierci ojca zajmował się rodzinnym majątkiem. Ożenił się z Zofią Kosnówną. Otrzymał od króla Zygmunta Starego majątek Teremowska za polski przekład psałterza.
Twórczość
Rej w dużej mierze był samoukiem, jednak był człowiekiem światłym i wykształconym. Poznał doktrynę kalwińską prawdopodobnie na dworze innowiercy Mikołaja Sieniawskiego, gdzie bywał częstym gościem. Zmienił też wyznanie i stał się ważną postacią tego kościoła, który współkształtował w literaturze oraz życiu społecznym. Przyczynił się też do rozwoju rodzimego języka biblijno-teologicznego. W 1546 roku wydał „Psałterz Dawidów”. W 1549 roku wydany został dramat „Kupiec, to jest kształt a podobieństwo sądu Bożego ostatecznego”. W 1557 roku ukazał się tom kazań „Postilla Pańska”. Popularność przyniosła mu „Apokalypsis, to jest dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich” wydana w 1565 roku. Kolejnym ważnym dramatem jest „Żywot Józefa z pokolenia żydowskiego, syna jakubowego, rozdzielony w rozmowach person, który w sobie wiele cnót i obyczajów zamyka”. W swoich utworach Rej podejmował tematykę moralno- religijną. Ulubioną formą Reja był dialog. Do najbardziej znanych należy „Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem, którzy i swe, i innych ludzi przygody wyczytują, a takież i zbytki i pożytki dzisiejszego świata”.
Do kolejnych znanych dzieł zaliczyć
należy:
-
Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego, w którem każdy swe sprawy oglądać może. Zebrany z filozofów, i z różnych obyczajów świata tego
-
Źwierzyniec, w którym rozmaitych ludzi, zwierząt i ptaków kształty, przypadki i obyczaje są właśnie wpisane
-
Figliki
-
Źwierciadło albo kształt, w którym każdy stan snadnie się może swym sprawam jako we źwierciadle przypatrzyć
Mikołaj Rej zmarł jesienią 1569 roku w Rejowcu.
