Andrzej Frycz Modrzewski - życiorys
Andrzej Frycz Modrzewski, herbu Jastrzębiec, urodził się 20 września 1503 roku w Wolborzu. Był polskim pisarzem politycznym okresu odrodzenia, synem Jakuba, dziedzicznego wójta wolborskiego używającego przydomka Frycz. Pełnił również funkcję sekretarza królewskiego.
Młody Andrzej w wieku jedenastu lat udał się do Krakowa. Tam stał się uczniem szkoły parafialnej. Kształcił się niezwykle skrupulatnie w podstawowych dziedzinach nauki, będąc wybitnym uczniem i słuchaczem. Bacznie obserwował otaczający świat i analizował rozgrywające się wydarzenia. W roku 1517 zapisał się na studia na Akademii Krakowskiej, wpłacając na immatrykulację 2 gr. Po dwóch latach, osiągając stopień bakałarza, młodzieniec zakończył edukację na Akademii Krakowskiej. Kształcenie kontynuował w Wittenberdze. Tu wszechobecne idee reformacyjne wpłynęły znacznie na życie Andrzeja.
W roku 1522 Andrzej Frycz Modrzewski przyjął święcenia kapłańskie i rozpoczął pracę w kancelarii prymasa Jana Łaskiego. Zyskał szacunek i poważanie duchownego, który cenił sobie intelekt i bystrość podwładnego.
Od 1547 roku był również sekretarzem na dworze Zygmunta I Starego. Tu również pozostawił po sobie pozytywne wspomnienia i zyskał przychylność władcy. W 1553 roku został wójtem Wolborza. Na sejmie warszawskim król wziął Andrzeja pod swoją opiekę, wydając mu list żelazny.
W 1560 roku postanowił zawrzeć związek małżeński z Jadwigą Kamieńską pomimo tego, iż złożył już wcześniej śluby przed Bogiem. To wydarzenie oraz działalność reformatorska przyczyniło się do utraty stanowiska dziewięć lat później. Niesiony na skrzydłach nowatorskich poglądów w miarę upływu czasu coraz bardziej interesował się działalnością jednego z odłamów Kościoła – arian. Małżeństwo z Jadwigą zaowocowało trójką dzieci: Andrzejem, Elżbietą i Łucją. W 1572 roku Andrzej Frycz Modrzewski zmarł w Wolborzu na morowe powietrze. Miejscem pochówku najprawdopodobniej był Małcz. Pogrzeb odbywał się w tajemnicy ze względu na wcześniejsze incydenty i dotychczasową działalność duchownego.
Charakterystyka twórczości
Niewątpliwie do najwybitniejszych utworów Andrzeja Frycza Modrzewskiego zaliczyć można De Republica emendanda (O poprawie Rzeczypospolitej) napisany w 1551 roku. Dzieło składa się z pięciu ksiąg: De moribus (O obyczajach), De legibus (O prawach), De bello (O wojnie), De Ecclesia (O Kościele), De schola (O szkole). Traktat uważany był za jeden z najwybitniejszych przykładów polskiej publicystyki doby renesansu. Wiele kwestii poruszanych przez autora aktualnych jest nadal.
Modrzewski podjął tematykę demokracji i spopularyzował to pojęcie. Zaprezentował wizję sprawiedliwego i zreformowanego państwa. Zebrane w ten sposób myśli stały się wzorem i podłożem dla późniejszych reformatorów i następców Modrzewskiego.
