Panna pierwsza wygłasza pochwałę tradycji i zachęca młode pokolenie do jej kultywowania. Panna druga inicjuje rytualny taniec wokół ognia. Trzecia z panien prezentuje żartobliwe przyśpiewki o domowym zwierzęciu – kocie. Panny czwarta i piąta śpiewają o miłości. Panna szósta głosi pochwałę pracy na roli. Panna siódma pragnie we wszystkim naśladować swojego ukochanego, nawet w typowo męskich zajęciach, jak łowy. Panna ósma śpiewa o dziewiczej łące i wieńcu, który uplotła dla ukochanego. Panna dziewiąta opowiada tragiczną historię o dziewczynie zgwałconej i zamordowanej przez własnego szwagra. Jednocześnie panna zaznacza, że w Polsce podobne rzeczy nigdy się nie przydarzają. Panna dziesiąta wyraża tęsknotę za ukochanym, który udał się na wojnę. Pieśń panny jedenastej stanowi natomiast laudację na cześć Doroty (żony Jana Kochanowskiego). Panna dwunasta głosi zaś pochwałę wiejskiego życia.
Warto zaznaczyć, że większość obrazów poetyckich zastosowanych przez Kochanowskiego w cyklu ma symbolikę erotyczną. Koszenie łąki, pojenie wołów, dojrzewanie kłosów pszenicy czy żniwa to skonwencjonalizowane w staropolszczyźnie metafory miłosnego zbliżenia między kochankami. Pieśń Panny XII rozpoczyna się apostrofą do wsi: „Wsi spokojna, wsi wesoła”.
Cały utwór posiada kompozycję retoryczną – jest rozprawką. Pierwsza strofa pełni funkcję tezy mówiącej o tym, że wieś jest doskonała (zarazem spokojna i wesoła). Począwszy od drugiej strofy mamy zaś do czynienia z argumentami potwierdzającymi początkowe twierdzenie
Ponadto pieśń „Wsi spokojna, wsi wesoła” ma budowę klamrową – na początku i na końcu tekstu pojawia się ten sam motyw. Ważną rolę odgrywają tu pytania retoryczne i wyliczenia, które podkreślają uroki życia na wsi.
