„Dworzanin polski” Łukasza Górnickiego to parafraza włoskiego dzieła Baltazara Castiglion „Il Cortegiano”, która powstała w 1566 roku. Utwór został poprzedzony autorską dedykacją i składa się z czterech ksiąg. Jest napisany w formie dialogu, a jego zasadniczy cel sprowadza się do przedstawienia wzoru idealnego dworzanina.
Dedykacja
Górnicki dedykuje „Dworzanina” królowi Polski Zygmuntowi Augustowi. Wyjaśnia powody napisania tego dzieła, wskazuje na włoski wzór, który był dla niego inspiracją, a także podaje podstawowe informacje na temat czasoprzestrzeni i bohaterów. Akcja utworu będzie się mianowicie toczyć w podkrakowskich Prądnikach, na dworze biskupa krakowskiego i kanclerza koronnego Samuela Maciejowskiego.
Księga I
Na dworze biskupa Maciejowskiego gromadzą się dostojni goście: Wojciech Kryski (dyplomata i sekretarz królewski), Stanisław Maciejowski (kasztelan lubelski), Stanisław Wapowski, Andrzej Kostka, Aleksander Myszkowski, Jan Dreśniak, Stanisław Bojanowski i Stanisław Lupa Podlodowski. Rozrywką mężczyzn są rozmowy na różne tematy. Każdy z nich proponuje inny przedmiot dialogu lub zadaje jakąś zagadkę. W końcu Wojciech Kryski wpada na pomysł, by rozważyć wzór idealnego dworzanina.
Dworzanin zostaje opisany bardzo dokładnie: mówi się o jego aparycji, cechach charakteru i zachowaniach, które powinien prezentować. Dworzanin musi szczycić się wysokim urodzeniem i odpowiednim wykształceniem. Pan Kryski uważa, że dworzanin powinien być strojny, jednak nigdy nie może przypominać niewiasty; powinien być średniego wzrostu (nie za wysoki ani za niski). Ważne, aby dworzanin był biegły w sztuce wojennej i przewyższał w tej mierze inne nacje: Włochów, Niemców czy Węgrów. Koniecznie musi znać obyczaje rycerskie i wiedzieć jak zachować się w każdej sytuacji: w tańcu, przy stole,
Dedykacja
Górnicki dedykuje „Dworzanina” królowi Polski Zygmuntowi Augustowi. Wyjaśnia powody napisania tego dzieła, wskazuje na włoski wzór, który był dla niego inspiracją, a także podaje podstawowe informacje na temat czasoprzestrzeni i bohaterów. Akcja utworu będzie się mianowicie toczyć w podkrakowskich Prądnikach, na dworze biskupa krakowskiego i kanclerza koronnego Samuela Maciejowskiego.
Księga I
Na dworze biskupa Maciejowskiego gromadzą się dostojni goście: Wojciech Kryski (dyplomata i sekretarz królewski), Stanisław Maciejowski (kasztelan lubelski), Stanisław Wapowski, Andrzej Kostka, Aleksander Myszkowski, Jan Dreśniak, Stanisław Bojanowski i Stanisław Lupa Podlodowski. Rozrywką mężczyzn są rozmowy na różne tematy. Każdy z nich proponuje inny przedmiot dialogu lub zadaje jakąś zagadkę. W końcu Wojciech Kryski wpada na pomysł, by rozważyć wzór idealnego dworzanina.
Dworzanin zostaje opisany bardzo dokładnie: mówi się o jego aparycji, cechach charakteru i zachowaniach, które powinien prezentować. Dworzanin musi szczycić się wysokim urodzeniem i odpowiednim wykształceniem. Pan Kryski uważa, że dworzanin powinien być strojny, jednak nigdy nie może przypominać niewiasty; powinien być średniego wzrostu (nie za wysoki ani za niski). Ważne, aby dworzanin był biegły w sztuce wojennej i przewyższał w tej mierze inne nacje: Włochów, Niemców czy Węgrów. Koniecznie musi znać obyczaje rycerskie i wiedzieć jak zachować się w każdej sytuacji: w tańcu, przy stole,
