Szczęśliwy, niespełna dwudziestoletni bohater, Edmund Dantes, szykuje się do ślubu, kiedy jak grom z jasnego nieba spada na niego wyrok więzienia, mimo, że chłopak jest niewinny. Spędza kilka ciężkich lat w Twierdzy If, jednym z najokropniejszych więzień Francji. Tam spotyka księdza z celi obok, który uczy go nie tylko podręcznikowej wiedzy z różnych dziedzin, ale także życia. Przed śmiercią ojciec nakłania Edmunda do udania się po jego skarb. Chłopak ucieka z więzienia i na bezludnej wyspie wykopuje mnóstwo bogactw. Przybiera pseudonimy Sindbada Żeglarza i Hrabiego Monte Christo, i odmieniony zupełnie, wyrusza do Francji, aby zemścić się na tych, którzy zrujnowali jego życie. W wyrafinowany, zaplanowany sposób doprowadza swoich oprawców do klęski, zaś ludzi, którzy byli z nim w przyjaźni – do szczęścia i beztroskiego życia poprzez pomaganie im w każdej trudnej sytuacji. Wreszcie Monte Christo znajduje szczęście u boku Haydee i ostatnie lata życia spędza beztrosko.
Akcja książki dzieję się w pierwszej połowie XIX wieku, w okresie rządów Ludwika XVIII i planów Napoleona do przejęcia znów władzy we Francji. Młody Dantes zostaje skazany za rzekome dostarczenie listu do bonapartystów we Francji. Książka nie tylko jest porywającą, ciekawą lekturą, ale pozwala także wyobrazić sobie kształt życia i społeczeństwa Francji, a szczególnie Marsylii i Paryża tamtych czasów.
