„Świat Zofii" Josteina Gaardera to powieść o filozofii, jej poznawaniu i nauce, jaka z niej płynie. Jednocześnie tę dziedzinę nauki poznają dwie bohaterki: Zofia Amundsen i Hilde Knag, piętnastolatki, których daty urodzin pokrywają się. Zofia jest jednakże wykreowana przez ojca Hilde, Alberta Knaga, który podarował swojej córce książkę, zatytułowaną "Świat Zofii", opowiadającą o poznawaniu przez wspomnianą bohaterkę świata filozofii. Jednak rzeczywistość w powieści zaczyna mieszać się ze światem wykreowanym przez Alberta, co w końcu prowadzi do tego, że, zgodnie z przekonaniem Hilde, Zofia istnieje naprawdę poza wyobraźnią rodziny Knagów.
Zofię Amundsen nazwać można główną bohaterką powieści Gaardera, ponieważ większa część fabuły opowiada o niej. Jakiś czas przed swoimi piętnastymi urodzinami zaczyna otrzymywać nietypową korespondencję, stanowiącą kurs filozofii. Każdego ranka odbiera kartkę z pytaniami, nad którymi ma się zastanowić, zaś popołudniem otrzymuje pakunek, z którego może dowiedzieć się czegoś o filozofie, który poruszał kwestie zawarte w pytaniach. Wkrótce dziewczyna dowiaduje się, że jej nauczycielem jest Alberto Knox, filozof. Wraz z rozpoczęciem nauki Zofia zaczyna otrzymywać kartki pocztowe, skierowane do niejakiej Hilde Knag od jej ojca, Alberta Knaga. Nie wie, co też mogą one oznaczać, ale przeczuwa, że musi to mieć jakiś związek z nauką filozofii. Alberto po jakimś czasie potwierdza jej przypuszczenia i informuje ją, że są tylko wytworem wyobraźni ojca Hilde i znajdują się w jego umyśle. Oboje podejmują starania o ucieczkę z wykreowanego świata i stanie się istotami niezależnymi, co udaje im się.
Zofia jest niezwykłą piętnastolatką. To osoba skłonna do rozmyślań, nigdy nie działa pochopnie, każde jej działanie poprzedzone jest rozważaniami, jak należy postąpić. Taka rozwaga wydaje się nietypowa u tak młodej osoby. Nie jest osobą zbyt towarzyską, i wydaje się, że kontakty z ludźmi ma raczej chłodne. Posiada przyjaciółkę Joannę, z którą spędza czas, jednak kiedy zaczyna uczyć się o filozofii, niemal o niej zapomina. Często ją krytykuje, tak samo jak własną matkę. Niezwykłe jest też podejście Zofii do nauk Alberto. Uczy się bardzo chętnie i dzięki niemu odkrywa nowy świat, który daje jej możliwość samodzielnego myślenia. Pod koniec powieści Zofia sama staje się filozofem. Jest to kolejny objaw niewiarygodnej dojrzałości bohaterki, a także świadectwem jej inteligencji. Nastolatka staje się równa uczonemu, jej poglądy są tak samo dobre, jak i jego, przy tym wcale nie są identyczne z tym, co sądzi Alberto, ponieważ Zofia nie przejmuje ich ślepo, tylko osądza i poddaje własnej ocenie. O dojrzałości postaci świadczy też jej zachowanie wobec tajemniczych, nielogicznych zdarzeń, jakie napotyka. Zofia nie wpada w panikę, kiedy otrzymuje dziwną korespondencję, ani nie załamuje się, kiedy Alberto wyjaśnia, że są stworzeni przez wyobraźnię ojca Hilde. Chce działać, stać się niezależna, dlatego udaje jej się uciec z wykreowanego świata. Zmieniła swoją egzystencję z fizycznej, chociaż zmyślonej, na duchową, ale realną. W nowym świecie radzi sobie lepiej, niż Alberto, to ona odkrywa, że mogą oddziaływać na świat Hilde i jej ojca, chociaż Alberto uważa, że jest to niemożliwe. Jednak jego nauki pokazały jej, że opinie innych ludzi wcale nie muszą być istotne, jeżeli jest się przekonanym o własnej racji.
Hilde Moller Knag także jest piętnastolatką. Otrzymała od swojego ojca w prezencie urodzinowym książkę, zatytułowaną "Świat Zofii", z której, wraz z naukowym postępem bohaterki, uczy się filozofii i nowego sposobu myślenia. W końcu nabiera przekonania, że bohaterowie, o których napisał jej ojciec, istnieją naprawdę, i w pewnym sensie ma rację. Jej osobowość przypomina postać Zofii. Hilde, mimo młodego wieku, poważnie zastanawia się nad poruszanymi w książce kwestiami, potrafi je ocenić. Nauki Alberto poddaje krytyce i wykorzystuje do wytworzenia własnych poglądów. Ta nastolatka, podobnie jak Zofia, myśli niezależnie i nie zmienia opinii, których jest pewna, kiedy ktoś inny uważa, że są błędne. Jednak w przeciwieństwie do Zofii kieruje się także instynktem, zdarza się, że wierzy w to, czego nie potrafi logicznie wytłumaczyć. Przykładem tego jest przekonanie, że Zofia naprawdę istnieje niezależnie od umysłu Alberta Knaga. Kolejną różnicą między Hilde a Zofią jest to, że podczas gdy Zofia wydaje się być pochłonięta filozofią do tego stopnia, iż staje się chłodno myślącą, nieco nieludzką osobą, Hilde pokazuje także swoje "ludzkie" strony, jak współczucie dla bohaterów, o których czyta w książce.
Hilde Knag i Zofia Amundsen to dwie bohaterki "Świata Zofii", które są do siebie podobne pod wieloma względami, ale także posiadają cechy, które ich odróżniają. Ważne jest, że chociaż dla Hilde Zofia jest postacią fikcyjną, bez panny Amundsen nie byłoby panny Knag takiej, jaką staje się ona poprzez "znajomość" z Zofią, czyli lekturę książki. Z kolei bez Hilde nie byłoby Zofii, ponieważ została ona wymyślona przez jej ojca. Postaci te, chociaż nie do końca są tego świadome, są ze sobą ściśle powiązane, i jakkolwiek to Zofia Amundsen jest główną bohaterką powieści Gaardera, nie możemy zapominać, że Hilde jest w niej równie ważna.
