Kamienie na szaniec - Geneza utworu

Aleksander Kamiński był dowódcą organizacji „Wawer”, która zajmowała się prowadzeniem małego sabotażu. Członkami jej byli także ludzie opisani przez autora w książce. Ponadto Kamiński przeczytał wspomnienia spisane przez Tadeusza Zawadzkiego kilkanaście dni po kluczowej dla akcji książki nocy z 22 na 23 marca 1943 roku. Autor rozmawiał także z różnymi ludźmi, na przykład z Barbarą Sapińską, narzeczoną jednego z bohaterów.

„Kamienie na szaniec” napisane zostały w maju 1943 roku w Piastowie (choć później autor dopisał niektóre rozdziały – tak było po śmierci Tadeusza Zawadzkiego - oraz zastąpił fikcyjne nazwiska i pseudonimy prawdziwymi). Ukazały się już w lipcu tego samego roku (pod pseudonimem Juliusz Górecki), ale wydań było wiele, w tym powojenne, ocenzurowane. Jako pierwsze na publikację odważyły się Tajne Zakłady Wydawnictw Wojskowych (oczywiście prawdziwa nazwa wydawcy też została zmieniona). Postarano się, by tekst dotarł poza granice kraju, do Anglii.

Opowieść dotyczy marcowych wydarzeń 1943 roku. Wtedy to aresztowano „Rudego”, czyli Jana Bytnara. W sposób brutalny został on przesłuchany przez gestapo. Koledzy postanowili go uwolnić. Wśród tych przyjaciół najważniejszą rolę odegrał Stanisław Broniewski. Akcja przebiegła pomyślnie – udało się wyciągnąć z więzienia nie tylko Jana, ale także dwudziestu pięciu innych więźniów. Niestety Bytnar oraz Alek, który ucierpiał wskutek podjętych wraz z kolegami działań, zmarli kilka dni po uwolnieniu.